در روزهایی که شناخت میراث فرهنگی و هنری جهان اسلام بیش از پیش اهمیت یافته، انتشار نسخه فارسی کتاب «Art of the Islamic World: A Resource for Educators» گامی مؤثر در مسیر آموزش و معرفی هنر اسلامی به جامعه علمی و فرهنگی ایران محسوب میشود.
این کتاب که توسط موزه متروپولیتن نیویورک گردآوری شده، اکنون با ترجمه دکتر فریبا گلمحمدی پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه در اختیار علاقهمندان فارسیزبان در سراسر جهان قرار گرفته است.
کتاب حاضر نه تنها یک منبع آموزشی بلکه سندی علمی و مستند از ۱۲ قرن دستاوردهای هنری جهان اسلام است. این اثر با ساختاری تخصصی و محتوایی غنی، به بررسی جنبههای گوناگون هنر اسلامی پرداخته و تلاش دارد تا تصویری جامع از تنوع فرهنگی، سبکهای هنری و تأثیرات تاریخی این حوزه ارائه دهد. به گفته دکتر عیسی بهنام، اندیشمند برجسته، «هشتاد درصد از آنچه که ما هنر اسلامی مینامیم، از کشور عزیزمان ایران است»، جملهای که اهمیت این ترجمه را برای جامعه ایرانی دوچندان میکند.
کتاب در هفت بخش اصلی تنظیم شده است: اسلام و هنر مذهبی، خط عربی و خوشنویسی، طراحی هندسی در هنرهای اسلامی، علم و هنر در جهان اسلام، شکوه درباری در جهان اسلامی، از شهر تا دشت و تجارت و تبادل هنری. هر بخش با رویکردی آموزشی و تحلیلی، به بررسی نمونههای برجستهای از آثار هنری اسلامی پرداخته و تلاش کرده است تا وحدت در عین تنوع را به نمایش بگذارد.
هنر اسلامی، به عنوان یکی از شاخصترین نمودهای تمدن اسلامی، شامل معماری، خوشنویسی، نقاشی، سفالگری، فرشبافی، کاشیکاری و صنایع دستی متنوعی است که در سرزمینهای مختلف مسلماننشین خلق شدهاند. این هنر نه تنها بازتابی از مذهب اسلام بلکه تجلی فرهنگ غنی مردمان مسلمان در طول تاریخ است. از قبهالصخره در بیتالمقدس تا تاجمحل در هند، از قالی اردبیل تا نسخههای خطی تذهیبشده، همه و همه نشانگر شکوه و ظرافت هنر اسلامی هستند.
یکی از ویژگیهای این کتاب، تمرکز آن بر آموزش است. نویسندگان و پژوهشگران موزه متروپولیتن تلاش کردهاند تا با ارائه تحلیلهای دقیق، تصاویر مستند و توضیحات تخصصی، بستری مناسب برای تدریس هنر اسلامی در مدارس، دانشگاهها و مراکز فرهنگی فراهم کنند. فریبا گلمحمدی مترجم ایت اثر نیز با حفظ دقت علمی و وفاداری به متن اصلی، توانسته است این هدف را به خوبی محقق سازد.
انتشارات دانشگاه بینالمللی سوره با انتشار این کتاب، گامی مهم در جهت رفع خلأ منابع آموزشی در زمینه هنر اسلامی برداشته است. این اثر میتواند منبعی عملی برای استادان، پژوهشگران و دانشجویان باشد که در مسیر شناخت و انتقال این میراث گرانبها گام برمیدارند.