.png "عصر ایران")
۲۱ مهر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۱ مهر ۱۴۰۴ - ۲۰:۴۱
سرقت گوشی با ترفند سرامیک؛ مامورنماهای زورگیر دستگیر شدند (فیلم) کوکتل کورتیزول: ترند جدید اینستاگرام یا خطری برای سلامتی؟
بخش بزرگی از محبوبیت کوکتل کورتیزول به دلیل ارتباط آن با مفهوم «خستگی آدرنال» است. این اصطلاح برای توصیف مجموعه‌ای از علائم غیراختصاصی مانند خستگی، بدن‌درد، مشکلات خواب و استرس به کار می‌رود. طرفداران این نظریه معتقدند که استرس مزمن باعث فرسودگی غدد فوق کلیوی و کاهش تولید کورتیزول می‌شود.
اگر در شبکه‌های اجتماعی فعال باشید، احتمالاً با ترند جدیدی به نام «کوکتل کورتیزول» مواجه شده‌اید. نوشیدنی ساده‌ای از ترکیب آب پرتقال، آب نارگیل و نمک که طرفدارانش ادعا می‌کنند راه‌حل جادویی برای کاهش استرس، افزایش انرژی و مقابله با پدیده‌ای به نام «خستگی آدرنال» است. اما آیا این نوشیدنی معروف واقعاً از نظر علمی مؤثر است یا صرفاً یک ترند دیگر در دنیای شلوغ سلامتی است؟
چرا به دنبال راه‌حل‌های فوری هستیم؟
به گزارش چطور، بخش بزرگی از محبوبیت کوکتل کورتیزول به دلیل ارتباط آن با مفهوم «خستگی آدرنال» است. این اصطلاح برای توصیف مجموعه‌ای از علائم غیراختصاصی مانند خستگی، بدن‌درد، مشکلات خواب و استرس به کار می‌رود. طرفداران این نظریه معتقدند که استرس مزمن باعث فرسودگی غدد فوق کلیوی و کاهش تولید کورتیزول می‌شود.
- نکته علمی: خستگی آدرنال یک بیماری پزشکی شناخته‌شده و مورد تأیید مجامع علمی معتبر مانند انجمن غدد درون‌ریز (Endocrine Society) نیست. علائمی که به آن نسبت داده می‌شود، واقعی هستند اما اغلب می‌توانند نشانه‌ای از شرایط پزشکی دیگری مانند کم‌خونی، افسردگی یا اختلالات خواب باشند. محبوبیت این مفهوم، نشان‌دهنده نیاز مردم به پیدا کردن یک راه‌حل ساده و سریع برای مشکلات پیچیده استرس و خستگی مزمن است.
آیا هورمون استرس دوست ماست؟
کورتیزول اغلب به عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود و به عنوان ماده مضری برای ما به تصویر کشیده می‌شود، اما ما بدون آن نمی‌توانیم زندگی کنیم. این هورمون که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود، وظایف حیاتی در بدن دارد:
- تأمین انرژی: با افزایش قند خون، انرژی لازم برای واکنش «جنگ یا گریز» را فراهم می‌کند.
- تنظیم متابولیسم: به بدن در استفاده از چربی، پروتئین و کربوهیدرات کمک می‌کند.
- کاهش التهاب: پاسخ‌های التهابی سیستم ایمنی را کنترل می‌کند.
بدن ما به طور طبیعی دارای یک ریتم روزانه برای ترشح کورتیزول است. سطح آن صبح‌ها به اوج خود می‌رسد تا به ما انرژی و هوشیاری برای شروع روز بدهد و در طول شب به پایین‌ترین سطح خود می‌رسد تا بتوانیم بخوابیم. بنابراین، کورتیزول به خودی خود «بد» نیست؛ مشکل زمانی آغاز می‌شود که این ریتم طبیعی به دلیل استرس مزمن به هم بریزد.
یک سوءتفاهم رایج دیگر این است که علائمی مانند خستگی و افزایش وزن همیشه به دلیل کورتیزول بالا هستند. در حالی که این علائم می‌توانند با کورتیزول پایین نیز مرتبط باشند. استرس مزمن در ابتدا می‌تواند سطح کورتیزول را بالا ببرد، اما در درازمدت ممکن است منجر به کاهش آن شود. بنابراین، این ادعا که کوکتل کورتیزول هم برای کورتیزول بالا و هم برای «خستگی آدرنال» (که به کورتیزول پایین نسبت داده می‌شود) مفید است، از نظر علمی منطقی به نظر نمی‌رسد.
ترکیبات کوکتل کورتیزول: آیا مواد تشکیل‌دهنده آن مؤثرند؟
دستورالعمل رایج این نوشیدنی شامل نصف فنجان آب پرتقال، نصف فنجان آب نارگیل و حدود یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک است. حالا بیایید با استناد به تحقیقات، ادعاهای مربوط به مواد تشکیل‌دهنده کوکتل کورتیزول را بررسی کنیم:
ویتامین C
- ادعا: ویتامین C به تعادل کورتیزول کمک می‌کند.
- شواهد علمی: این ادعا تا حدی درست است. تحقیقی که در آلمان انجام شد نشان داد افرادی که قبل از یک موقعیت استرس‌زا (مانند سخنرانی عمومی) ویتامین C مصرف کرده بودند، سطح کورتیزول پایین‌تر و فشار خون کمتری نسبت به گروه دیگر داشتند. ویتامین C برای عملکرد سالم غدد فوق کلیوی ضروری است. اما این به معنای آن نیست که آب پرتقال (که سرشار از قند است) بهترین منبع آن است.
پتاسیم و منیزیم
- ادعا: این مواد معدنی به کاهش اثرات استرس کمک می‌کنند.
- شواهد علمی: این موضوع نیز صحیح است. پتاسیم به تنظیم فشار خون کمک می‌کند که اغلب در شرایط استرس بالا می‌رود. منیزیم نیز در تولید انرژی نقش دارد و استرس مزمن می‌تواند ذخایر آن را در بدن کاهش دهد. اما این مواد معدنی مستقیماً سطح کورتیزول را کاهش نمی‌دهند، بلکه به بدن در مدیریت عوارض جانبی استرس کمک می‌کنند.
نمک یا سدیم
- ادعا: سدیم برای غدد فوق کلیوی مفید است.
- شواهد علمی: این ادعا نه تنها درست نیست، بلکه کاملاً برعکس است. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که مصرف بالای نمک (سدیم) می‌تواند پاسخ کورتیزول به استرس روانی را افزایش دهد. مصرف زیاد نمک با بیماری‌های مزمن مانند فشار خون بالا نیز مرتبط است. این خطرناک‌ترین بخش ادعاهای مربوط به کوکتل کورتیزول است.
ریسک‌ها و عوارض جانبی کوکتل کورتیزول
کوکتل کورتیزول با وجود ظاهر سالم، به دلیل داشتن قند و نمک بالا، برای بسیاری از افراد می‌تواند مضر باشد:
- قند بالا: یک لیوان از این کوکتل حدود ۱۶ گرم قند دارد که نزدیک به نصف میزان شکر موجود در یک قوطی نوشابه است. این مقدار قند برای افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که در معرض آن هستند، خطرناک است.
- نمک (سدیم) بالا: یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک، حدود یک‌چهارم حد مجاز مصرف روزانه است. این مقدار برای افراد مبتلا به فشار خون بالا بسیار مضر است.
- پتاسیم بالا: اگرچه پتاسیم مفید است، اما مقادیر بالای آن برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی یا قلبی می‌تواند خطرناک باشد.
راهنمای متعادل کردن کورتیزول
کاهش استرس و بازگرداندن تعادل به ریتم طبیعی کورتیزول، نیازمند یک راهکار پایدار است، نه یک نوشیدنی فوری. علم راهکارهای اثبات‌شده زیر را پیشنهاد می‌دهد:
- مدیریت استرس با ذهن‌آگاهی و مدیتیشن: یک فراتحلیل بزرگ نشان داده است که تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفس عمیق، مؤثرترین راه‌ها برای کاهش سطح بالای کورتیزول هستند.
- تغذیه هوشمندانه و کامل: به جای یک کوکتل فرآوری‌شده، از غذاهای کامل استفاده کنید. یک پرتقال کامل (به جای آب پرتقال) به شما فیبر و ویتامین C می‌دهد. آجیل و دانه‌ها (مانند تخم کدو) سرشار از منیزیم هستند و موز یا اسفناج منابع عالی پتاسیم به شمار می‌روند.
- خواب باکیفیت و منظم: خواب کافی (۷ تا ۹ ساعت) برای تنظیم مجدد ریتم روزانه کورتیزول حیاتی است. تلاش کنید هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید.
- ورزش متعادل: ورزش منظم و متعادل به کاهش استرس و تنظیم هورمون‌ها کمک می‌کند. اما به یاد داشته باشید که تمرینات بسیار شدید و طولانی‌مدت می‌تواند به طور موقت سطح کورتیزول را افزایش دهد.
- ارتباطات اجتماعی مثبت: وقت گذراندن با دوستان و عزیزانی که به شما حس خوبی می‌دهند، باعث ترشح اکسی‌توسین شده و به طور طبیعی استرس را کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
کوکتل کورتیزول نمونه‌ای کلاسیک از یک ترند سلامتی در شبکه‌های اجتماعی است که راه‌حل ساده و سریعی برای یک مشکل پیچیده ارائه می‌دهد. اگرچه نیت طرفداران آن ممکن است خوب باشد، اما شواهد علمی، ادعاهای آن را تأیید نمی‌کند و حتی آن را برای برخی افراد مضر می‌داند. بهترین راه برای مدیریت استرس و سلامت هورمونی، نه در یک لیوان نوشیدنی، بلکه در انتخاب‌های هوشمندانه و پایدار روزمره نهفته است.
لینک کوتاه: کپی لینک
مدیرعامل بانک پاسارگاد عنوان ملی فرد اثرگذار در تأمین مالی فناوری و نوآوری ایران را دریافت کرد حریف گمنام تیم ملی با ۶ لژیونر ناشناخته؛ تانزانیا بدون برد در ۵ بازی اخیر به مصاف ایران می‌رود تیم ملی ایران در سید ۲ جام جهانی ۲۰۲۶؛ قرعه‌کشی سخت برای شاگردان قلعه‌نویی؟ کارلو آنچلوتی تکلیف نیمار را مشخص کرد مردی که بین فوتبال و ریاضی مردد بود، حالا استاد هر دو جهان است بهزاد غلامپور به استقلال بازگشت؛ ساپینتو برای تقویت دروازه‌بان‌ها دست به کار شد شکست ازبکستان مقابل اروگوئه؛ اولین حضور فابیو کاناوارو روی نیمکت با باخت همراه شد ضرغامی: این‌روزها با بعضی ها که مسئولیت دارند تماس می‌گیریم، می گویند دیگر موبایل ندارند، یا محل استقرارشان معلوم نیست پاراوزنه‌برداری قهرمانی جهان؛ محسن بختیار مدال نقره دسته ۶۵ کیلوگرم را کسب کرد انتقاد کم سابقه یک سایت اصولگرا از عملکرد کمیسیون فرهنگی مجلس روزبه چشمی دو بازی حساس استقلال را از دست داد؛ غیبت کاپیتان مقابل مس و الوحدات چهره جدید «مریم سلطانی»؛ بازیگر سابق سینما و تلویزیون در قامت بیوتی‌تراپیست (عکس) مهاجرانی: نباید نتایج بازی‌های دوستانه تیم ملی را قضاوت کنیم؛ قلعه‌نویی انتقادپذیر است پورموسوی: وضعیت تیم ملی نگران‌کننده است؛ با ادامه این روند شانسی در جام جهانی نداریم لیست سیاه هسته ای؛ 10 موشک که جهان را در لبه پرتگاه نگه داشته اند(+تصاویر)
اخبار و تحلیل های ترکیه