در میان پروندههای ارجاع شده به پلیس فتا، افرادی که در دام رمالها و فالگیرها افتادهاند تا آیندهای روشنتر برای خود بسازند چشمگیر شده؛ حالا اصلیترین دستیار رمالها فضای مجازی است.
به گزارش فرارو، ظاهر رمالها، فالگیرها و دعانویسها در عصر رسانههای نوپدید همچون اینستاگرام تغییر کرده. حالا آنها با ظاهری متعارف و در مواردی امروزی، در صفحات شخصی خود آیندهای روشن را تضمین میکنند. محتوای آنان نیز به سبکی تدوین میشود که حتی برای نسل جدید قابل باور است. در این صفحات، دیگر هیچ چیز برای انسان غیرممکن نیست. اصلیترین خواسته مخاطبان آنان نیز موفقیت مالی، تحکیم روابط خانوادگی یا باز شدن بخت، خوش اقبالی، طلسم و ابطال طلسم و غیره است. در این میان پروندههایی که به دست پلیس فتا میرسد نیز کم نیستند؛ فریبخوردگانی که نه تنها آینده روشن خود را دریافت نکردند بلکه اندوخته مالی خود را هم از دست دادهاند. آیا میتوان فالگیر و رمالهای مجرم را پیدا کرد؟
جواد مختار رضایی، سرهنگ دوم، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا فراجا در گفتوگو با فرارو پرسشها پیرامون فالگیرها و رمالهای فضای مجازی را پاسخ داده است:
جواد مختار رضایی به فرارو گفت: «رصد، شناسایی و برخورد با تارنماهای فعال در حوزه فال گیری و رمالی، دعانویسی، طلسم، جادو و غیره به صورت مستمر در دستورکار پلیس فتا بوده و در صورت مواجهه با این نوع تارنماها نسبت به برخورد قانونی با گردانندگان آنها اقدام میگردد.» بنابراین انتظار میرود در صورتی که افرادی طعمه این صفحات شوند توسط پلیس فتا تحت پیگرد قرار گیرند.
افزایش پروندههای مرتبط با پیجها و کانالهای رمالی و فالگیری در حالی است که با وجود برخوردهای پلیس فتا، این صفحات هر روز با چهرهای تازه بازمیگردند. گردانندگان این صفحات، برای گریز از شناسایی و انطباق با فضای امروز، ظاهر خود را تغییر داده و مفاهیم خرافی را در پوششهایی بهظاهر علمی یا روانشناسانه عرضه میکنند.
بهعنوان نمونه، برخی از آنها در قالب مشاوره انرژی مثبت یا پاکسازی روحی فعالیت دارند و با ادبیاتی نزدیک به آموزههای یوگا و ذهنآگاهی، اعتماد کاربران را جلب میکنند. ثریا، زن ۳۷ سالهای که تجربه چنین فریبی را دارد، در گفتوگو با فرارو میگوید: «حرفها و ظاهر پیج اصلاً شبیه مسائل خرافی نبود. در تبلیغاتش از تکنیکهای ذهنآگاهی صحبت میکرد و گفته میشد با تمرین، میتوان افکار دیگران را تشخیص داد. چون در موقعیت شغلی مدیریتی هستم، فکر کردم این روش میتواند برایم مفید باشد.»
او ادامه داد: «اما به مرور، ماجرا رنگ دیگری گرفت. ادمین پیج گفت اگر اسم افراد را برایش بفرستم، میتواند بگوید چه احساسی به من دارند یا چه نقشهای در ذهنشان است. وقتی سه میلیون تومان واریز کردم، بلافاصله بلاک شدم.»
در کنار این نوع صفحات، گروهی دیگر نیز بهطور مستقیم وعده میدهند با طلسم ابطال حسادت یا دعای بختگشایی، زندگی کاربران را دگرگون کنند. این افراد معمولاً با بهرهگیری از باورهای قدیمی و ضعف روحی مخاطبان، آنها را به پرداختهای پیاپی ترغیب میکنند. با این حال، بیشتر قربانیان تمایلی به شکایت ندارند. ترس از قضاوت، شرم از بیان ماجرا و نگرانی از خدشه به آبرو، موجب میشود بسیاری از آنان سکوت کنند. ثریا در ادامه میگوید: «سه میلیون تومان پولی نبود که بخواهم برایش آبروی خودم را به خطر بیندازم. نمیخواستم بعداً بگویند من آدم خرافاتیام.»
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا فراجا در این خصوص میگوید: «با توجه به اینکه اغلب افراد مالباخته به دلایلی نظیر احساس شرم یا ترس از قضاوت دیگران و اطلاع اطرافیان، نگرانی از افشای اطلاعات شخصی آنها از سوی گردانندگان این تارنماها، پائین بودن مبلغ از دست رفته و غیره اقدام به طرح شکایت نمینمایند، لذا در این راستا پیگیری و برخورد پیش دستانه با تارنماهای فعال در این حوزه بصورت به صورت مستمر در دستورکار پلیس فتا میباشد.» بنابراین مراجعان با باور به این موضوع که آنان مجرم نیستند و نیازی به نگرانی نیست میتوانند به پلیس فتا مراجعه کنند.
او افزود: «لیکن در موارد دارای شاکی خصوصی اغلب شکات افرادی هستند که فریب تبلیغات و وعدههای دروغین این تارنماها در زمینههای موفقیت مالی، تحکیم روابط خانوادگی یا باز شدن بخت، خوش اقبالی، طلسم و ابطال طلسم، پیش بینی آینده و غیره را خوردهاند و برخی از آنها مبالغ کلانی را برای حل مشکلات خود به این افراد سودجو پرداخت نمودهاند.»
در این میان این پرسش مطرح میشود که چه روشهایی برای آموزش کاربران و جلوگیری از فریب خوردن مردم توسط این کانالها و صفحات وجود دارد؟
مختار رضایی در پاسخ به این پرسش میگوید: «برای جلوگیری از فریب مردم توسط تارنماهای فعال در زمینه دعانویسی و خرافات، ضروری است با ارتقاء سواد رسانهای کاربران از طریق رسانهها و نهادهای فرهنگی یا کمپینهای آگاهیبخش مخاطرات درخواست مشاوره و کمک از این تارنماها را برای مردم نمایانگر ساخت و شرایطی را مهیا نمود که به تبلیغات و وعدههای غیر واقعی و غیرمنطقی اعتماد ننمایند.»
او افزود: «توصیه میشود با افزایش آگاهی و سواد رسانهای، خانوادهها و جوانان بهجای باور به طلسم، دعا و جادو و اعتماد کردن به تبلیغات غیر واقعی تارنماهای ناشناس که با ترویج خرافات وعده حل مشکلات عشقی، مالی یا شغلی آنها را میدهند، از ظرفیتهای مشاوران واقعی در مراکز معتبر برای حل مشکلات روحی خود بهرهگیری نمایند. همچنین ضمن خودداری از ارسال اطلاعات شخصی و عکسهای خود برای گردانندگان این نوع تارنماها، گزارش فعالیت آنها را به پلیس فتا از طریق سایت رسمی ارسال نمایند.»