96؛ سال خاموشِ مجمع تشخیص مصلحت

مهرداد خدیر

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- سال 1396 خورشیدی نیز رو به پایان است و تا چشم بر هم زنی سالی تازه از راه می‌ رسد. این نوشته البته درباب گذر زمان نیست تا در ادامه بیاورم: این قافلۀ عمر عجب می گذرد...

از این منظر است که پایان سال موسم مرور رخدادها و عملکردها هم هست و تا صحبت از دستگاه‌ها می شود همۀ نگاه‌ها به دولت است و برخی دستگاه‌‌های دیگر در میان این حجم توجه فراموش یا نادیده انگاشته می‌شوند.

به عنوان مثال می‌توان از «مجمع تشخیص مصلحت نظام» گفت که سالی تقریبا خاموش را پشت سر گذاشت و مهم‌ترین خبری که در دو ماه گذشته هر دو هفته یک بار درباره جلسات مجمع منتشر می‌شود این است که احمدی نژاد شرکت کرده یا نه و بعد از حملات او به رییسان قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی این که برادران لاریجانی حضور یافتند یا نه و حالا غیبت حسن روحانی نیز به این موضوع ربط داده می شود.

درست است که با درگذشت ناگهانی و شوک آور هاشمی رفسنجانی پیش بینی می شد که مجمع از تب و تاب بیفتد اما دیگر نه این قدربه گونه ای که مهم ترین خبر درباره آن حضور یا غیبت رییس جمهور سابق و موضع دیگران درباره مواضع او خصوصا درباره رییسان قوه قضاییه و مجلس باشد.

5 ماه اول سال را البته مجمع بی رییس پشت سر گذاشت و شایعات متفاوتی درگرفت. این که انتصاب محمود احمدی نژاد بر کاندیداتوری او در انتخابات ریاست جمهوری تأثیر می‌گذارد یا بحث های آیین نامه ای در این باره که ریاست مجمع به رییس جمهوری بازگردد از این جمله بودند و روشن بود که رییس و اعضای جدید پس از انتخابات ریاست جمهوری مشخص خواهند شد و چنین هم شد و اواخر مرداد بود که با حکم رهبری، رییس و ترکیب جدید و تقریبا 50 نفری مجمع را شناختیم.

بعد‌تر و پس از ماجرای «سپنتا نیک نام» انتظار می‌رفت مجمع تشخیص مصلحت دست کم گره عضویت این هم وطنِ زرتشتی در شورای شهر یزد را باز کند اما این اتفاق هم نیفتاد و حال اگر بخواهیم مهم ترین اخبار مربوط به مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 96 را مرور کنیم نه تصمیمات و مصوبات و جلسات که این دو فقره است:

احمدی نژاد بود و رییس جمهور و رؤسای دو قوه نبودند و دیگری بیماری و محل اقامت رییس مجمع در خارج از کشور خاصه این که تقارن آن با اعتراضات دی ماه مزید بر علت شد.

اما آیا مجمع تشخیص مصلحت پیش‌ تر در هاشمی رفسنجانی خلاصه می شده که نبود او پس از 22 سال، آن را از نفس بیندازد یا حضور محمود احمدی نژاد تا این اندازه مایۀ ناخرسندی است؟ پس چرا دیگران می آیند؟

باری مهم ترین خبری که در سال 96 درباره مجمع تشخیص مخابره شد این بود: احمدی نژاد بود یا نه و وقتی بود از سران چه کسانی بودند و کدام ها نبودند.

ازرییس محترم مجمع نیز به جز مصاحبه‌ ای کلی و یک بارهم توضیح دربارۀ روند بیماری و چرایی اقامت در هانوفر آلمان گفت و گویی شنیده نشد. دست کم انتظار می رفت کنفرانس خبری برپا کنند و شاید این نگرانی وجود داشت که پرسش هایی درباره سعید مرتضوی مطرح شود که در دوران ریاست عالیه ایشان بر دستگاه قضا به دادستانی تهران ارتقا یافت و 6 سال بعد از پروندۀ زهرا کاظمی هم بر مسند بود.

مهم ترین اظهار نظر رییس جدید مجمع البته این بود که این نهاد نقش مجلس سنا را مانند برخی کشورها ایفا کند و چنان که پیش تر در مقاله ای توضیح دادم با مفهوم مورد نظر رهبر فقید انقلاب سازگار نیست.

در همین جلسه آخر مهم ترین بحث دربارۀ این بود که اسامی متهمان برخی پرونده ها اعلام شود یا نه و دست آخر به کمیسیون ارجاع شد و تصمیم قطعی نگرفتند.

درست است که هاشمی رفسنجانی دیگر نیست و جای خالی او پُر نمی شود اما «مصلحت» یکی از دو تئوری اساسی بنیانگذار فقید نظام است و قرار بود گره ها را باز کند.

مگر شورای عالی استان‌ها در ماجرای «سپنتا نیک‌نام» یاری نخواست؟ پاسخ چه بوده است؟

انتصاب رییس جدید در ماه پنجم سال و بیماری ایشان و فقدان رییس قبل و انتخابات ریاست جمهوری البته همه مؤثر بوده و نمی خواهیم کسی یا نهادی را زیر سؤال ببریم اما کافی است همین حالا سری به سایت رسمی مجمع بزنید بینید مصوبات و تصمیمات مطرح است یا اظهار نظرهای سیاسی آن هم محدود به رییس و دبیر و به روز هم نمی شود.

اگر به سایت مجمع سر زدید و زندگی نامۀ آقای احمدی نژاد را هم بخوانید بد نیست. خصوصا آنجا که به روزنامه نگاری و آشنایی ایشان به زبان انگلیسی و نگارش مقالات متعدد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اشاره شده و به این بهانه می توان پرسید چرا برخی دوست ندارند از او با این همه اطلاعات و مقالات در مجمع استفاده شود؟

فارغ از هر گونه دلیل موجه یا غیر موجه اما این واقعیت قابل انکار نیست که مجمع تشخیص مصلحت نظام سالی خاموش و کم اثر را پشت سر گذاشت و مهم ترین خبر دربارۀ آن در رسانه ها این بود که احمدی نژاد رفت یا نرفت و وقتی احمدی نژاد حاضر بود سران قوا بودند یا نه.