چرا روحانی بحث احتمال «ملاقات» را پیش کشیده است؟

تخصص اصلی روحانی در عرصه دیپلماسی و مذاکره است و این بازی را خوب بلد است و ژست های دیگر کمتر به او می‌آید.

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- اعلام آمادگی حسن روحانی رییس جمهوری ایران برای «ملاقات با هر کسی به خاطر منافع مردم ایران» بازتاب گسترده‌ای در رسانه های خارجی و داخلی داشته و هم زمانی با نقل قولی از رییس جمهوری فرانسه سبب شده از آن به احتمال دیدار روحانی – ترامپ هم تعبیر شود.

هر چند رییس جمهوری ایران 24 ساعت بعد گفت «این که کسی بخواهد با حسن روحانی عکس بگیرد بی آن که تحریم ها را بردارند امکان پذیر نیست البته فتوشاپ آن امکان پذیر است!» با این حال همچنان بر سر جمله اول بحث درمی گیرد و منتفی نشده است.

اعلام آمادگی برای «ملاقات با هر کس» در حالی که موضع رسمی نظام نفی توأمان «مذاکره و جنگ» اعلام شده و نشانه ای از تغییر آن نیز مشاهده نشده خشم اصول گرایان رادیکال و شگفتی برخی از غیر اصول گرایان را برانگیخته است.

جنس خشم گروه اول و نگرانی گروه دوم البته متفاوت است. انتظار گروه اول این است که ایران گام سوم کاهش تعهدات برجام را هم بردارد و به سوی ترک توافق حرکت کند نه آن که بار دیگر در پی مذاکره باشیم و گروه دوم بیم‌ناک دو قطبی شدن فضای سیاسی و قدم گذاشتن رییس جمهوری در راهی بی بازگشت است.

با این حال چون روحانی آدمی نیست که بی گدار به آب بزند درباره رویکرد تازۀ او چند احتمال را می توان مطرح کرد:

1. سخنان چند چهرۀ اصول گرا و روزشمار سقوط دولت او که با عنوان « خروج جریان غرب گرا از مراکز تصمیم ساز» به صراحت مطرح و تیتر صفحه اول روزنامه ها هم شده روحانی را به خود آورده و تحرکی از خود نشان داده است.

همان گونه که در اردیبهشت 96 و در گرماگرم کارزار انتخابات ریاست جمهوری هم وقتی حملات طرف مقابل زیاد شد و شعار می دادند «آخر هفته، روحانی رفته» ریتم خود را تند کرد.

ضمن این که می داند چنانچه مردم در انتخابات پیش روی مجلس در اسفندماه مشارکت گسترده نداشته باشند و منتقدان روحانی و برجام بر کرسی ها بنشینند مجلس بعد عملا عرصه را چنان بر روحانی تنگ خواهد کرد که برای پایان دوره و فرارسیدن سال 1400 روز شماری کند.

2. تخصص اصلی روحانی در عرصه دیپلماسی و مذاکره است و این بازی را خوب بلد است و ژست های دیگر کمتر به او می‌آید.

در این مدت البته ژانرهای دیگر را نیز امتحان کرده اما دریافته انتظار مردم و مشخصا رأی دهندگان همین عرصه است. همان گونه که در کرمان نمی توان برنج کاشت و در گیلان درخت خرما، مزیت نسبی روحانی هم بحث دیپلماسی و مذاکره است و اگر بنا بر برخورد و رادیکالیسم باشد چه بسا دیگران کارآمدتر باشند و در چنان فضایی روحانی دست بالا را ندارد.

3. از آمریکا خبر می رسد خرید و فروش دچار رکود شده و در روزهای آینده در این باره بیشتر خواهیم شنید و از این رو دونالد ترامپ چاره ای نخواهد داشت جز این که سر خود را به سوی داخل بازگرداند و روحانی می خواهد از این فرصت بهره ببرد.

4. افزایش تنش میان ایران و آمریکا موجب افسار گسیختگی اسراییل شده و دست به رفتارهایی می زند که نشان می دهد هر چه اوضاع منطقه بغرنج‌ تر می شود اسراییلی ها بیش از پیش می کوشند از این آب گل آلود ماهی بگیرند و از این روست که از احتمال ملاقات و حتی طرح این موضوع ناخرسندند.

5. حتی اگر ملاقاتی صورت نپذیرد همین که به صورت سربسته اعلام شده، تکاپوی چندماه اخیر سلطنت طلبان و شاید مجاهدین خلق (منافقین) را برای ترتیب دادن ملاقاتی میان دوچهرۀ رسانه ای این دو جریان با ترامپ به بن بست کشانده است.

پیداست که بدون هماهنگی در عالی ترین سطوح چنین اتفاقی (ملاقات روحانی و ترامپ) محتمل نیست و صرف یک ملاقات هم نمی تواند به اتفاق خاص و خارق العاده‌ای بینجامد. اما همین که نقشه های انزوا را خنثی کند و دیپلماسی ایران با تحرک و شاداب در صحنۀ جهانی حاضر باشد و مردم احساس نکنند رها شده اند و مأیوس شوند از این که گشایشی در کار خواهد بود و دست های طمع سیاسی و اقتصادی کوتاه شود، دستاورد کوچکی نیست.