آیا ما در یک «چندجهانی» زندگی می‌کنیم؟

با انتشار تصاویر تلسکوپ «جیمز وب» از زمان‌های نزدیک به آغاز جهان، اکنون ذهن کنجکاو بشر بار دیگر متوجه ابتدای خلقت شده و در این خصوص نظریه‌های مربوط به چندجهانی یا مولتی‌ورس مورد توجه علاقه‌مندان مباحث فیزیک نظری قرار گرفته است.

به گزارش ایرنا از پایگاه خبری فوربس، همانطور که اولین تصویر میدان دید عمیق تلسکوپ فضایی «جیمز وب» بطور خارق‌العاده‌ای تایید می‌کند، جهان کیهانی قابل رصد و مشاهده سرشار از جرم و ماده است که بخش زیادی از این ماده در شکل کهکشان‌ها و خوشه‌های کهکشانی گروه‌بندی شده‌اند که هر بیننده‌ای را به کرنش وامی‌دارد.

دشوار می‌توان به این تصاویر نگاه کرد و به این اندیشه فرو نرفت که این جهان کیهانی و همه آنچه در آن است، چگونه به وجود آمده و پیش از اینکه جهان ایجاد شود، چه بوده است؟

این تصاویر جدید جیمز وب مناسبت خاصی با کتاب جدید «لورا مرسینی-هاتن» با نام «پیش از مهبانگ: منشاء جهان و فراتر از آن» دارد. مرسینی-هاتن استاد فیزیک نظری و کیهان‌شناسی در دانشگاه کارولینای شمالی، در این کتاب به دشوارترین پرسش‌های کیهان‌شناسی برای مخاطبان عام می‌پردازد.

این فیزیکدان حامی نظریه‌ای است که فیزیک کوانتوم را با یک «چندجهانی» (multiversآیا ما در یک «چندجهانی» زندگی می‌کنیم؟e) پیوند می‌دهد. چندجهانی ایده فرضی وجود چندین جهان یگانه (universe) مشابه یا متفاوت از جمله جهانی است که ما در آن هستیم.

نیمه اول کتاب تا حد زیادی به مرور تاریخچه کیهان‌شناسی مهبانگ (بیگ بنگ) اختصاص دارد. در این فصول کتاب، نویسنده توضیح می‌دهد که چرا تعیین اینکه پیش از آغاز جهان چه روی داده، برای مدتی طولانی یک مساله بیهوده تلقی می‌شده است.

بخش دوم این کتاب به این مساله اختصاص دارد که چطور مرسینی-هاتن و همکارانش از ریاضیات پیچیده استفاده کرده‌اند تا اثبات کنند ما در یک «چندجهانی» زندگی می‌کنیم. مرسینی-هاتن حتی استدلالی جالب برای عملی بودن چنین تحقیقات ظاهرا مبهمی مطرح می‌کند.

وی می‌گوید: اینترنت و تمام گجت‌های الکترونیک که امروز جامعه تا حد زیادی به آنها وابسته است، بدون کنجاوی اولیه انسان درباره آسمان شب امکان پذیر نمی‌شدند؛ در واقع بدون تئوری مکانیک کوانتومی که انیشتین و معاصران علوم نظری به ایجاد آن کمک کردند. ممکن است ما هم روزی به مزایای مشابهی از کشفیات مرتبط با تحقیقات در زمینه چندجهانی برسیم.

به گفته هاتن، بهترین مکان برای شروع جست‌وجو (برای یافتن سرنخی از چندجهانی) ، در «پس‌زمینه امواج‌ریز کیهانی» (Cosmic Microwave Background/CMB) است که در واقع بقایای تشعشات یا پس‌تاب (afterglow) ناشی از مهبانگ (بیگ‌ بنگ) است. این در بردارنده نوعی از سابقه انحصاری از اولین لحظه هزارم ثانیه در حیات جهان است.

محاسبات آنها منجر به پیش‌بینی‌هایی در خصوص برخی موارد خلاف قاعده شده است و هشت سال پس از اولین مقاله او درباره این موضوع در مارس ۲۰۱۳، ماهواره «پلانک» سازمان فضایی اروپا دقیق‌ترین ارزیابی از پس‌زمینه امواج‌ریز کیهانی را منتشر کرد که این نقشه حاوی مواردی بود که مرسینی-هاتن و همکارانش پیش بینی کرده بودند.

هاتن می گوید: این موارد خلاف قاعده در پس‌زمینه امواج‌ریز کیهانی نمی‌توانسته ناشی از چیزی در جهان خود ما بوده باشد زیرا آنها ناقض توزیع یک‌شکل ساختار مورد انتظار از یک جهان یگانه هستند. او استدلال می‌کند منشاء این موارد باید از جایی خارج از جهان ما بوده باشد.

اگر این فرضیه‌ها درست باشد و واقعا جهان‌های دیگری در ورای جهان ما وجود داشته باشد، این احتمال وجود دارد که تمدن‌های فوق پیشرفته‌ای در جهان ما الان در حال مسافرت به کیهان و جهان همسایه جهان ما باشند.

جامعه فیزیکدان‌های جهان در طول زمان درباره نظریه‌های مختلف «چندجهانی» بحث کرده و فیزیکدان‌ها در این خصوص اختلاف نظر دارند.

گوشواره‌های طلایی بزرگ و سنتی «صحرا اسداللهی»؛ ترکیب مد مدرن و ایرانی در اختتامیه‌ (عکس)

بیشتر بخوانید:

دانشمندان در کمال ناباوری از هیچ، ماده ساختند! / راهی به درک خلق جهان از هیچ

کرونا؛ جیمز وب/ عباس عبدی

ببینید | مرگ یک ستاره از چشم تلسکوپ جیمز وب

تماشاخانه

به بهروز و گوگوش گفتم بیاید نازنین ۲ را بسازیم / گوگوش آرتیسته واقعا، عاشقانه کار می‌کرد / یکی از کارهای سانسور این است که واقعیت را بزک کند (فیلم)

نامه تلخ وزیر آموزش و پرورش که باعث شد کیارستمی از کانون برود (فیلم)

فیلم های دیگر