عصر ایران- "نابودی پالایشگاهها میتواند جریان سوخت و تولید بیش از ۶۰۰۰ محصول حیاتی را متوقف کند؛ هشداری جدی برای تأسیسات انرژی آمریکا که همچون جزیرهای جدا از شبکه اصلی تامین، آسیبپذیر باقی ماندهاند."
رونالد استاین (Ronald Stein) کارشناس حوزه انرژی و نامزد جایزه پولیتزر، در یادداشتی که در تارنمای America Out Loud News منتشر کرده به موضوع حمله اوکراین به زیرساختهای انرژی روسیه پرداخته و نوشته است: مانند داستان کتاب مقدس داوود و جالوت، اوکراینِ کوچک و ظاهراً ضعیف تلاش میکند با ضربه زدن به قلب ارتش و اقتصاد روسیه، خنجری را در پیکره آن فرو کند؛ هدف این حملات، پالایشگاهها و خطوط لوله نفتی روسیه است.
اوکراین یک ضدحمله هوایی جسورانه و بیسابقه را علیه روسیه آغاز کرده که زیرساخت حیاتی نفت این کشور را هدف میگیرد؛ زیرساختی که ستون فقرات سلطه نظامی روسیه محسوب میشود. اوکراینیها میدانند که ارتش و اقتصاد روسیه بهشدت به پالایشگاههای نفت وابستهاند؛ پالایشگاههایی که سوختهای حملونقل و بسیاری از محصولات حیاتی مورد نیاز ارتش و اقتصاد را تأمین میکنند.
اوکراینیها همچنین معتقدند انرژی تولید شده از باد و خورشید، موسوم به تجدیدپذیرها، هرگز قادر به تولید محصولات و سوختهای ضروری برای ارتش و اقتصاد روسیه نیست. آنها دریافتهاند که «نقطهضعف» قدرت روسیه، همان زیرساخت پالایشگاهیاش است و با هدف قرار دادن این تأسیسات، شریان اصلی زنجیره تأمین سوخت و محصولات روسیه را قطع میکنند.
زیرساخت نفتی روسیه ضربات سنگینی را متحمل شده است؛ رشتهای از انفجارها سه خط لوله عمده نفت و گاز این کشور را از کار انداخته و اوکراین همچنین حملات پهپادی به ستون فقرات پالایش نفت روسیه را افزایش داده است؛ بهطوریکه در هفتههای اخیر دستکم نیمدوجین پالایشگاه دچار اختلال شدهاند.
بهتازگی نیروهای اوکراینی پالایشگاه نفت ایلسکی در کرای کراسنودار روسیه و ایستگاه کنترل خط لوله نفتی «۸-اِن» نزدیک روستای نایتوپوویچی در منطقه برانسک را هدف قرار دادند. هر دو تأسیسات در تأمین سوخت و محصولات مورد استفاده نیروها و نیروی هوایی روسیه که به اوکراین حمله کردهاند، نقش دارند.
در ماههای اخیر، نیروهای اوکراینی حملات به زیرساختهای انرژی روسیه را شدت بخشیدهاند تا فشار اقتصادی بر مسکو وارد کنند و توان مالی آن برای ادامه جنگ را تضعیف کنند.
ایستگاه کنترل «۸-اِن» ضربات متعددی را تحمل کرده و آتشسوزی نزدیکی ایستگاه پمپاژ و مخازن آن رخ داده است. طبق گزارش ارتش اوکراین، این حمله شب ۷ سپتامبر توسط نیروهای موشکی و توپخانهای و واحد نیروهای بدون سرنشین اوکراین، با هماهنگی سایر شاخههای نیروهای مسلح صورت گرفت.
تأسیسات «۸-اِن» بخشی از مجموعه خط لوله «اسب فولادی» است که ظرفیت پمپاژ آن ۱۰.۵ میلیون تن بوده و از نظر راهبردی برای انتقال سوخت به نیروهای روسیه حیاتی محسوب میشود.
فرمانده ارشد جنگ پهپادی اوکراین، روبرت «مادیار» بروودی، گفته است تأسیسات «۸-اِن» همچنین برای انتقال محصولات نفتی از پالایشگاههای بلاروس به روسیه، بهویژه پالایشگاههای موزیر و نووپولوتسک، اهمیت راهبردی دارد.
در آمریکا، ۱۳۱ پالایشگاه موجود نیازهای ۳۵۰ میلیون نفر ساکن این کشور و همچنین تمامی پایگاههای نظامی را برای سوختهای حملونقل و مواد شیمیایی جهت ساخت بیش از ۶۰۰۰ محصول روزمره تأمین میکنند.
با توجه به اینکه خطوط لوله از سلسلهکوههای سیرا عبور نمیکنند، ایالت کالیفرنیا یک «جزیره انرژی» محسوب میشود که از تأمین نفت خام و زیرساخت پالایشگاههای سایر ایالتها جدا افتاده است.
۱۵ پالایشگاه کالیفرنیا نیازهای ۴۰ میلیون نفر ساکن این ایالت را برای سوخت و محصولات حاصل از سوختهای فسیلی برآورده میکنند و ۱۱۶ پالایشگاه دیگر آمریکا نیازهای ۳۱۰ میلیون نفر دیگر کشور را تأمین میکنند. هر محل پالایشگاهی بهراحتی میتواند وسعتی بیش از هزار جریب داشته باشد.
آنچه امروز در کالیفرنیا رخ میدهد ممکن است پیشدرآمدی بر یک تهدید امنیت ملی برای همه مردم آمریکا باشد.
در چند دهه اخیر، اشتیاق کالیفرنیا برای گذار از سوختهای فسیلی، تولید و پالایش نفت را با مقررات و محدودیتهای فراوان تحت فشار قرار داده، اما تقاضای مادی رو به رشد این ایالت برای بیش از ۶۰۰۰ محصول و سوخت حملونقل وابسته به این منابع را کاهش نداده است. در نتیجه، چین با پالایشگاههای فراوان خود آماده پاسخگویی به این تقاضاهاست.
در اکتبر ۲۰۲۴، شرکت فیلیپس ۶۶ اعلام کرد که مجتمع پالایشگاهی خود در منطقه ویلمینگتون را امسال تعطیل خواهد کرد؛ اقدامی که ظرفیت تولید بنزین، دیزل و سوختهای هواپیمایی را در ایالت کاهش داده و بیش از ۸٪ از ظرفیت پالایش نفت خام این ایالت را از بین میبرد. از دست دادن سالانه ۱.۳ میلیارد گالن تولید بنزین، بحران تأمین سوخت ایالت را تشدید خواهد کرد.
همچنین اعلام تعطیلی پالایشگاه والرو در بنیشیا در شمال کالیفرنیا تا پایان سال ۲۰۲۶، شوک تازهای بود که احتمال بستهشدن پالایشگاههای بیشتر در آینده را تقویت میکند. پالایشگاه والرو در بنیشیا تقریباً ۹٪ از ظرفیت پالایش نفت خام ایالت را برای پاسخ به نیازهای مادی ساکنان آن تأمین میکند.
اوکراینیهای کوچکظاهر اما مقاوم، با حمله به پالایشگاهها و خطوط لوله نفتی روسیه پیامی قاطع به تیم امنیت ملی آمریکا میدهند: زیرساختهای نفتی و خطوط لوله آمریکا نیز مانند روسیه دارای ضعفها و آسیبپذیریهای مشابهی هستند.
-----------------------
*برگردان یادداشت از محمد حسن گودرزی