تلاش دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، برای بازپسگیری کنترل پایگاه هوایی راهبردی "بگرام" در افغانستان، به دستاوردی غیرمنتظره برای ائتلاف قدرت های آسیایی منجر شده است و دولت های هند، پاکستان، چین، روسیه و ایران را هم صدا و در یک جبهه مخالف قرار داده است.
به گزارش عصرایران، روزنامه "سوت چاینا مورنینگ پست" با اشاره به این موضوع نوشت:
در هفتمین نشست مشورتی مسکو در مورد افغانستان که روز سهشنبه در مسکو برگزار شد، این سه قدرت آسیایی (هند، چین و پاکستان) - که اغلب بر سر مرزها و نفوذ منطقهای با هم اختلاف دارند - به کشورهایی از جمله ایران و روسیه پیوستند و تلاش واشنگتن برای بازپسگیری این پایگاه را رد کردند.
در بیانیه مشترکی که توسط وزارت امور خارجه روسیه منتشر شد، آمده است: "آنها [کشورهای حاضر در نشست مسکو] تلاشهای کشورها برای استقرار زیرساختهای نظامی خود در افغانستان و کشورهای همسایه را غیرقابل قبول خواندند، زیرا این امر به نفع صلح و ثبات منطقهای نیست."
در این بیانیه همچنین اشاره شده است که هیات افغانستانی به رهبری "امیر خان متقی" (وزیر خارجه دولت طالبان) برای اولین بار به عنوان یک عضو کامل در این نشست مشورتی در مسکو شرکت کرد.
نمایندگانی از افغانستان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در این نشست شرکت کردند و هیاتی از بلاروس نیز به عنوان مهمان در آن حضور داشت. نشست مسکو که ازسال 2017 تاسیس شده، مدتهاست که به عنوان بستری برای گفتگوی منطقهای در مورد افغانستان عمل کرده است.
هدف اعلام شده دولت ترامپ، نگرانیهایی را در مورد حضور مجدد نظامی ایالات متحده در منطقه ایجاد کرده است. ترامپ استدلال کرده است که ایالات متحده باید بگرام را به دلیل نزدیکی به غرب چین پس بگیرد و ادعا میکند که بگرام نزدیک به جایی است که پکن سلاحهای هستهای خود را توسعه میدهد.
پایگاه بگرام در منطقه ای راهبردی بین 3 کشور روسیه، چین و ایران واقع شده است و نگرانی این 3 کشور از حضور نظامی آمریکا در این پایگاه هوایی طبیعی است.
وبگاه خبری " نیوز 18" هند نیز با اشاره به موضع مخالف هند درباره حضور دوباره آمریکا در پایگاه بگرام نوشت: هند اکنون در مخالفت با تلاش دونالد ترامپ برای بازپسگیری کنترل پایگاه هوایی بگرام در افغانستان، با طالبان، پاکستان، چین ، روسیه و ایران همسو شده است. این اعلام چند روز پیش از سفر برنامهریزی شده "امیرخان متقی" وزیر امور خارجه طالبان، به دهلی نو صورت میگیرد که اولین سفر تاریخی برای یک دیپلمات ارشد طالبان به هند است.
ترامپ حدود 5 سال پس از توافق 2020 که راه را برای خروج ایالات متحده از کابل هموار کرد، بارها از حاکمان طالبان افغانستان خواسته است که بگرام را تحویل دهند. او در یک کنفرانس مطبوعاتی با نخست وزیر بریتانیا در 18 سپتامبر، اظهار داشت: " ما آن پایگاه را به رایگان به طالبان دادیم. ما آن پایگاه را پس میخواهیم." دو روز بعد، او در شبکه اجتماعی خود هشدار داد: "اگر افغانستان پایگاه هوایی بگرام را به کسانی که آن را ساختهاند، یعنی ایالات متحده آمریکا، پس ندهد، اتفاقات بدی رخ خواهد داد!"
با این حال، طالبان قاطعانه این درخواست را رد کردهاند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان گفت: "افغانها هرگز اجازه نخواهند داد که سرزمینشان تحت هیچ شرایطی به کسی واگذار شود."
پایگاه هوایی بگرام، واقع در حدود 50 کیلومتری شهر کابل، بزرگترین فرودگاه نظامی افغانستان است که دارای دو باند بتنی 3 و 3.6 کیلومتری است. موقعیت راهبردی و زیرساختهای این پایگاه، آن را به دژی کلیدی برای کنترل حریم هوایی افغانستان، به ویژه در زمینهای ناهموار این کشور تبدیل کرده است. بگرام پس از سال 2001 نقش محوری در "جنگ علیه تروریسم" به رهبری ایالات متحده ایفا کرد.
بیانیه کنفرانس مسکو با تاکید بر همکاریهای ضد تروریسم در سطوح دوجانبه و چندجانبه، حمایت از یک افغانستان مستقل، متحد و صلحآمیز را مجددا مورد تاکید قرار داد. شرکتکنندگان خواستار اقدامات جامع برای از بین بردن تروریسم و جلوگیری از استفاده از خاک افغانستان به عنوان یک تهدید امنیتی منطقهای یا جهانی شدند، اشارهای که نگرانیهای هند در مورد پاکستان را منعکس میکند.
این بیانیه همچنین بر همکاری اقتصادی، حمایت بشردوستانه و اتصال منطقهای تاکید کرد که نشاندهنده علاقه هند به پروژههایی مانند بندر چابهار در ایران برای تسهیل دسترسی به افغانستان است. دولت ترامپ هفته گذشته به هند یک ضرب الاجل 45 روزه برای خروج از چابهار داده است.
در همین حال، سفر متقی به دهلی نو که از 9 تا 16 اکتبر برنامهریزی شده است، اولین سفر یک مقام طالبان است که تحت تحریم قرار دارد، از زمان قطعنامه 1988 شورای امنیت سازمان ملل (2011) که محدودیتهایی را برای رهبران طالبان اعمال کرد. شورای امنیت سازمان ملل متحد اجازه ویژهای برای این سفر صادر کرده است.