عصر ایران - آینههای آسانسور شاید یکی از معمولیترین چیزهایی باشند که هر روز میبینیم، اما پشت حضورشان داستانی پنهان از روانشناسی و طراحی وجود دارد. پس از جنگ جهانی دوم، وقتی ساختمانهای بلند در شهرهای آمریکا گسترش یافتند، مردم از کندی آسانسورها شکایت داشتند. مهندسان متوجه شدند که مشکل از سرعت آسانسور نیست، بلکه از ادراک زمان است. راهحل ساده اما درخشان بود: نصب آینه.
آینه باعث شد مسافران به جای تمرکز بر حرکت کند آسانسور، سرگرم دیدن چهرهی خود شوند. زمان برایشان کوتاهتر شد و شکایتها پایان یافت. اما تأثیر آینه فقط به این خلاصه نمیشود. روانشناسان میگویند حضور آینه در فضای کوچک، احساس تنگناهراسی را کاهش میدهد. مغز با دیدن بازتاب محیط، فضا را بزرگتر تصور میکند؛ به همین دلیل افراد در آسانسورهای آینهدار احساس راحتی بیشتری دارند.
در دهههای بعد، این ویژگی با هدفهای دیگری هم ترکیب شد. برای مثال، آینه به کاربران ویلچر یا افراد دارای ناتوانی کمک میکند راحتتر اطراف خود را ببینند و جهت حرکت را تنظیم کنند. حتی در بعد اجتماعی هم تأثیرگذار است؛ نگاهکردن به آینه، تنش نگاه مستقیم بین غریبهها را کم میکند و نوعی فاصلهگذاری مؤدبانه ایجاد میکند.
امروزه آینه دیگر فقط وسیلهای برای رفع حوصله یا اضطراب نیست، بلکه به بخشی از هویت طراحی معماری تبدیل شده است؛ نمادی از پیوند فناوری، زیبایی و درک رفتار انسان. هر بار که در آسانسور به تصویر خود خیره میشویم، در واقع با یکی از هوشمندانهترین تصمیمهای طراحی قرن گذشته روبهرو هستیم — تصمیمی که نشان داد گاهی بزرگترین تغییر، از یک نگاه کوچک شروع میشود.