داریوش مهرجویی، در 17 آذر 1318 در تهران متولد شد و در 22 مهر 1402 در کرج به قتل رسید. مرگ فاجعهبار مهرجویی و همسرش، رنجش زیادی را در دل جامعه ایران به وجود آورد.
به گزارش فرارو، سینمای موج نو ایران را باید وامدار افرادی مانند مهرجویی دانست. او از اولین کارگردانان سینمای ایران بود که دست به ساخت نوعی از فیلم زد که سینما را علاوهبر سرگرمی بهعنوان یک هنر مهم به رسمیت میشناخت. تعداد فیلمهای مهم و جریانساز مهرجویی کم نیستند و این مسئله ما را بر آن میدارد که در سالمرگ این کارگردان برجسته سینما، مروری بر زندگی و آثار او داشته باشیم.
مهرجویی درخانوادهای تهیدست در تهران متولد شد. ابتدا و در سنین نوجوانی به موسیقی علاقه پیدا کرد و دوست داشت موسیقیدان بشود. اولین درسهای موسیقی را از پدرش یاد گرفت و برای مدتی به نواختن سنتور مشغول شد. در ادامه با علاقهمندشدن به موسیقی کلاسیک غربی، در کنار سنتور شروع به یادگیری پیانو نیز کرد.
هنوز در سنین نوجوانی بهسر میبرد که تبوتاب سینما و یادگیری سینما او را وادار کرد که به یادگیری زبان انگلیسی بپردازد. بعد از فارغالتحصیلی از مدرسهای در تهران، در حالی که بیستمین سال عمرش را پشت سر میگذاشت، تصمیم گرفت برای ادامه تحصیل به کالیفرنیا برود. در آمریکا چند صباحی را به تحصیل در رشته سینما پرداخت و در نهایت تصمیم گرفت که سینما را به نفع فلسفه کنار بگذارد. بعد از اخذ مدرک لیسانس فلسفه، برای مدتی بهعنوان سردبیر یکی از مشریههای آمریکایی مشغو به کار شد و در نهایت نیز به ایران بازگشت.
با بازگشت به ایران، تصمیم گرفت تا حرفه فیلمسازی را بهشکل حرفهایتری دنبال کند. این شد که در سال 1346 در حالی که 28 سال سن داشت، اولین فیلمش را با نام «الماس 33» ساخت. باوجوداینکه این فیلم برای مهرجویی تبدیل به یک شکست بزرگ شد، اما پلهای بود که شرایط را برای صعود کارگردانی درجهیک مهیا میکرد.
دو سال بعد و در سال 1348، داریوش مهرجویی با همراهی و همکاری غلامحسین ساعدی، فیلم گاو را ساخت. فیلم گاو با وجود اینکه بسیار کمهزینهتر از فیلم اول مهرجویی بود، اما برای اولین بار نام مهرجویی را روی زبانها انداخت.
این فیلم به یکی از مهمترین فیلمهای کارنامه مهرجویی و همچنین سینمای ایران مبدل شد. فیلم گاو از معدود فیلمهای سینمای ایران بود که در جشنوارههای بینالمللی سینمایی شرکت داده میشد و علاوهبراین موفق به کسب جوایز زیادی نیز میشد. این فیلم همچنین با موفقیت تجاری زیادی هم روبهرو شد و مهرجویی را بر آن داشت تا مسیری را که انتخاب کرده بود ادامه بدهد.
با بهوقوعپیوستن انقلاب 57، مهرجویی برای مدتی به فرانسه مهاجرت، و تا چند وقت از فیلمسازی کنارهگیری کرد. بعد از بازگشت از فرانسه، روند فیلمسازی مهرجویی از نو شروع شد و او دوباره روند رو به جلو آثارش را ادامه داد. کارنامه سینمایی او تا دهه هشتاد نیز بسیار پربار بود. بااینحال در اواخر دهه هشتاد، مهرجویی با افت بسیار چشمگیری روبهرو شد و در ادامه هم فیلمهایی را کارگردانی کرد که علاوهبر منتقدین، مورد قبول مردم نیز واقع نشدند.
داریوش مهرجویی، دو بار ازدواج کرد. از ازدواج اولش دو، و از ازدواج دومش یک فرزند حاصل شد. همسر دوم داریوش مهرجویی، وحیده محمدیفر بود. محمدیفر طراح و نویسنده و کارگردان سینما بود و سالها سابقه فعالیتهای سینمایی را در کارنامه خود داشت.
در 22 مهر سال 1402، داریوش مهرجویی و همسرش، در حالی بهشکلی دلخراش به قتل رسیدند که زندگی معمولشان را در ویلایی در کرج سپری میکردند. این قتل به دست باغبان سابق ویلای مهرجویی و تنی چند از دوستان او که همگی از اتباع افغانستانی بودند اتفاق افتاد.
کارنامه فیلمسازی داریوش مهرجویی، کارنامه پرفرازونشیبی به حساب میرود. او که یکی از مهمترین فیلمسازان تاریخ سینمای ایران است، تعداد زیادی فیلم با کیفیت هنری پایین نیز تولید کرده است. بههرحال، بخشی از آثار مهرجویی را باید از آثار جریانساز، خوب و مهم سینمای ایران به شمار آورد.
در بین اثار مهرجویی میتوان به فیلمهایی مانند: گاو؛ پستچی؛ دایره مینا؛ اجارهنشینها؛ هامون؛ بانو؛ سارا؛ پری؛ لیلا؛ درخت گلابی؛ سنتوری و... اشاره کرد.