پوتین و سلاح پنهان دریا؛ خاباروفسک، نقطه‌عطف بازدارندگی روسیه با پوسایدن وارد آب شد (+فیلم و عکس)

عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - در یک رویداد مهم و پرحاشیه، روسیه گامی بلند در جهت نوسازی راهبردی نیروی دریایی خود برداشت. در تاریخ 1 نوامبر 2025، مراسم به آب انداختن زیردریایی هسته ای «خاباروفسک» (Khabarovsk) از پروژه 09851 در کارخانه کشتی سازی سورودوینسک با حضور آندری بلوسوف، وزیر دفاع، و دریادار الکساندر مویسایف، فرمانده نیروی دریایی، برگزار شد.

این زیردریایی نه تنها یک شناور جدید، بلکه یک حامل تخصصی برای نسل نوینی از تسلیحات زیردریایی است که موازنه قدرت در زیر آب های جهان را به چالش می کشد.

نقش محوری: حامل تسلیحات رباتیک اتمی

توصیف رسمی وزارت دفاع روسیه از خاباروفسک به عنوان حاملی برای سیستم های تسلیحات رباتیک زیرآبی، به وضوح اشاره به نقش کلیدی آن در استقرار سیستم هسته ای زیرآبی «پوسایدن» دارد. پوسایدن که به عنوان یک اژدر بزرگ هسته ای نیز شناخته می شود، یک سیستم خودمختار زیرآبی با قابلیت های قاره پیما، نیروی محرکه هسته ای و کلاهک اتمی است.

زیردریایی خاباروفسک در واقع، بیشتر شبیه به یک کشتی مادر سرنشین دار برای سیستم های ضربتی خودمختار زیردریایی عمل می کند تا یک زیردریایی موشک بالستیک سنتی. منابع اطلاعاتی تخمین می زنند که هر زیردریایی از این کلاس، ظرفیت حمل تا شش فروند از تسلیحات پوسایدن را دارد. این ترکیب، لایه جدید و پیچیده ای را به بازدارندگی زیردریایی روسیه اضافه می کند.

جزئیات فنی محرمانه: ابعاد و قابلیت ها

به دلیل ماهیت بسیار محرمانه بودن پروژه 09851، مشخصات فنی دقیق زیردریایی خاباروفسک به صورت رسمی از سوی روسیه اعلام نشده است. با این حال، برآوردهای کارشناسی نشان می دهند که این زیردریایی دارای وزن جابه جایی سطحی حدود 10000 تن و طولی حدود 110 تا 120 متر است. این شناور که از یک راکتور هسته ای برای تامین نیروی خود استفاده می کند، دارای برد عملیاتی نامحدود بوده و سرعت زیرآبی آن می تواند به حدود 30 تا 32 گره برسد.

مهم ترین محموله آن، یعنی اژدر پوسایدن، خود یک اژدر بزرگ با طول تقریبی 20 تا 24 متر است که از یک راکتور هسته ای کوچک استفاده کرده و برد عملیاتی نامحدود و عمق عملکردی تا 1000 متر دارد. کلاهک پوسایدن از نوع هسته ای (تخمین زده می شود تا 2 مگاتن) بوده و هدف آن تهدید مناطق ساحلی و گروه های نبرد ناوهای هواپیمابر است. پوسایدن برای غلبه بر سیستم های دفاع موشکی طراحی شده است، چرا که مسیر آن در زیر آب توسط رادارهای سنتی یا ماهواره های فروسرخ قابل ردیابی نیست.

سیر تکاملی یک برنامه بلندمدت

ساخت زیردریایی خاباروفسک از ژوئیه 2014 آغاز شد، یعنی سال ها پیش از آنکه ولادیمیر پوتین در سال 2018 از توسعه اژدر هسته ای و مسلح به کلاهک اتمی پوسایدن خبر دهد. از این رو، این به آب انداختن نه یک اقدام ناگهانی، بلکه تجسد یک برنامه راهبردی دیرینه است که هدف آن ایجاد یک قابلیت ضربتی زیردریایی است که سیستم های دفاع دریایی فعلی آمریکا و ناتو را دچار مشکل می کند. زیردریایی دوم این کلاس، با نام «اولیانوفسک»، نیز در حال ساخت است.

مزایای راهبردی و پیامدهای عملیاتی

ورود «خاباروفسک» به فاز آزمایش، چندین مزیت عملیاتی و راهبردی را برای روسیه فراهم می کند:

قابلیت بقای بالا: زیردریایی، قابلیت های ضربتی هسته ای خودمختار یا نیمه خودمختار را در یک بدنه هسته ای بادوام و با توانایی اجرای ماموریت های طولانی مدت متمرکز می کند.

پیچیدگی در کشف: با حرکت در اعماق و داشتن امضای آکوستیک و هیدرودینامیک غیرمتعارف، ردیابی آن برای نیروهای ضدزیردریایی دشمن دشوارتر می شود.

عامل بازدارندگی جدید: پوسایدن به عنوان یک سلاح زیرآبی با برد بسیار بالا و سرعت بالا، یک بردار جدید و مجزا از موشک های بالستیک پرتابی از دریا (SLBM) را در دکترین بازدارندگی روسیه ایجاد می کند.

در حالی که نیروهای دریایی غربی بر توزیع سیستم های بدون سرنشین در میان پلتفرم های سطحی و زیرسطحی متعدد تمرکز کرده اند، روسیه در حال تلفیق یک توانمندی راهبردی و با ارزش بالا در یک دارایی واحد و به شدت محافظت شده است.

چالش های دیپلماتیک و کنترل تسلیحات

ظهور زیردریایی ای که حامل سیستم های هسته ای زیرآبی است، پرسش های جدی را در سطح جهانی مطرح می کند.

چگونه باید با پیوند یک زیردریایی هسته ای سرنشین دار با یک سلاح بدون سرنشین و هسته ای مقابله کرد؟

آیا ترتیبات ثبات راهبردی موجود در مورد سیستم های رباتیک نیز کاربرد دارد و چگونه می توان سیستم های بدون سرنشین زیرآبی را در مذاکرات آینده گنجاند؟

«خاباروفسک» هم اکنون وارد فاز آزمایش های بندری و دریایی شده است. موفقیت در آزمایش های مرتبط با  پوسایدن، از جمله تایید مراحل پرتاب، پیوندهای فرماندهی و کنترل، و پروتکل های ایمنی، تعیین کننده زمان پذیرش نهایی آن در نیروی دریایی روسیه خواهد بود.

سخن پایانی

به آب انداختن زیردریایی خاباروفسک فراتر از یک رویداد روتین در کارخانه کشتی سازی است. این زیردریایی نشان دهنده تکامل راهبرد زیردریایی روسیه به سمت گزینه های ترکیبی هسته ای با قابلیت حمل سرنشین و بدون سرنشین است. با ورود این شناور به مراحل آزمایش، برنامه ریزان نظامی و دولت های جهان باید رویکردهای خود را در حوزه های کشف، بازدارندگی، و مدیریت تشدید تنش دوباره ارزیابی کنند تا توانایی زیردریایی جدیدی را که برای اعمال قدرت راهبردی در زیر سطح و خارج از الگوهای سنتی عملیات موشکی بالستیک طراحی شده است، در نظر بگیرند.

چطور سن واقعی کامپیوتر و لپ‌تاپ را تشخیص دهیم؟

بیشتر بخوانید:

زیردریایی کلاس یاسن؛ نگین نیروی دریایی روسیه و کابوس غربی ها (+فیلم و عکس)

تماشاخانه

مرحوم رئیسی به حدی انقلابی بود که می‌خواست کاریکاتوریست اهانت کننده را اعدام کند ولی رهبری نگذاشتند (فیلم)

پیتزا داود و هویت شهری از نگاه رضا امیرخانی نویسنده (فیلم)

فیلم های دیگر