عصر ایران - در حالی که دولت با ناترازی بیسابقه برق، گاز و بنزین دستوپنجه نرم میکند، تشکیل سازمان جدید مدیریت انرژی و انتخاب اسماعیل سقاب اصفهانی به ریاست آن موجی از بحث و تردید ایجاد کرده است.
حسین سلاحورزی، رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران، میگوید موفقیت این نهاد تازه نه به تابلو و عنوان، بلکه به اختیارات واقعی، تیم متخصص و توان ایستادگی در برابر مافیای انرژی بستگی دارد؛ مسیری که به تعبیر او «یا کشور را یک پله بالا میبرد، یا فقط یک نام دیگر به فهرست نهادهای ناکارآمد اضافه میکند.»
در روزهایی که بحث درباره تشکیل سازمان جدید مدیریت انرژی در دولت داغ شده، حسین سلاحورزی، رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران، در گفتوگویی دیدگاههای صریح خود را درباره ضرورت ایجاد این نهاد، کارآمدی آن، وضعیت ناترازی انرژی و حتی انتخاب رئیس سازمان تازهتأسیس مطرح کرد.
سلاحورزی در ابتدای این گفتوگو با اشاره به اینکه «ایده ایجاد چنین سازمانی روی کاغذ کاملاً درست و حتی دیرهنگام است»، توضیح داد که کشور سالهاست با مدیریت جزیرهای انرژی راه به جایی نبرده است.
او گفت: «این حجم از ناترازی در برق و گاز و بنزین و آب، با مدیریت تکهتکه درست نمیشود. ما سالهاست با شمعِ مصرف میسوزیم و با فانوسِ تولید پیش میرویم؛ معلوم است که آخرش انفجار است.» با این حال تأکید کرد که «تابلو عوض کردن هنر نیست؛ قدرت و اختیار واقعی دادن هنر است» و تنها در چنین صورتی میتوان از شکلگیری این سازمان استقبال کرد.
او در ادامه درباره کارآیی یک نهاد متمرکز توضیح داد که اگر قرار باشد این سازمان تنها یک «ستاد تازه با عناوین پرطمطراق» باشد، نهتنها مشکلی را حل نمیکند بلکه بوروکراسی موجود را سنگینتر خواهد کرد. به باور او، اثرگذاری این نهاد زمانی نمایان میشود که در حوزههایی مانند یارانه انرژی، گواهی صرفهجویی و برنامهریزی راهبردی، اختیار واقعی داشته باشد: «اگر دستش به تصمیمسازی و بودجه برسد، میتواند کاری کند که سالها روی زمین مانده بود. اما اگر بخواهد با تعارفها و رعایتهای معمول جلو برود، محکوم به شکست است.»
سلاحورزی بحران انرژی کشور را همزمان ساختاری و رفتاری میداند و معتقد است بدون اصلاح الگوی مصرف، هیچ اصلاح پایداری رخ نخواهد داد.
او با انتقاد از رویکرد سنتی «توصیههای فرهنگی»، گفت: «بحران انرژی را فقط با سخنرانی درباره صرفهجویی حل نمیکنیم. اگر سازمان بتواند بازار واقعی صرفهجویی راه بیندازد و مردم و صنایع را به مشارکت اقتصادی و اخلاقی وادار کند، میتوان امیدوار بود بخشی از این بیثباتی دائمی کم شود. اما اگر همهچیز خلاصه شود در توصیههای از جنس ‘خاموش کن، کم مصرف کن’، اعتماد عمومی را هم میسوزاند.»
در بخش دیگری از این گفتوگو، او به انتخاب اسماعیل سقاب اصفهانی به عنوان رئیس سازمان تازهتأسیس پرداخت و با صراحت گفت: «رزومه ایشان بیشتر سیاسی است .»
با این حال افزود که سقاب یک مزیت مهم دارد: «به سطوح بالای تصمیمگیری دسترسی دارد و احتمالاً میتواند برای سازمان تازهتأسیس جا باز کند.»
او در عین حال هشدار داد که فاصله سقاب از بدنه تخصصی انرژی میتواند نقطهضعفی تعیینکننده باشد و تأکید کرد: «اگر از روز اول نپذیرد که بدون یک تیم قوی و متخصص انرژی، این کشتی به گل مینشیند، مسیر سختی پیش رو خواهد داشت.»
سلاحورزی مهمترین وظایف ماههای نخست سازمان را «تثبیت جایگاه در برابر وزارت نفت و نیرو»، «تعریف چند پروژه کوچک اما قابل اندازهگیری» و «چیدن تیمی با وزن فنی بیشتر از وزن سیاسی» دانست و گفت اگر سهماهه اول سازمان صرف مصاحبه و آئیننامه و افتتاحیه شود، «باید فاتحه کار را خواند».
بزرگترین چالشی که به گفته او در برابر این سازمان قرار دارد، نه کمبود برق است و نه بحران گاز، بلکه «مقاومت سیستم در برابر اصلاحات واقعی».
سلاحورزی توضیح داد: «هیچکس دوست ندارد یارانه انرژی را دست بزنند. هیچ صنعتی حاضر نیست از مزیت انرژی ارزان دل بکند. هیچ دستگاهی دوست ندارد بخشی از اختیاراتش را به سازمان تازه بدهد.»
او این پرسش را طرح کرد که آیا سقاب توان مقابله با این مقاومتهای ساختاری را دارد یا نه، و پاسخ داد: «اگر بخواهد روی روابط سیاسی و رودربایستیها تکیه کند، نه. اما اگر بپذیرد که باید ریسک کند و تصمیمهای سخت بگیرد و پشت تیم تخصصیاش بایستد، احتمال موفقیت هست.»
در پایان گفتوگو، سلاحورزی تصویری مشروط از امید ارائه داد و گفت: «امید بیپایه دادن خطاست. اما اگر اقداماتی مثل راهاندازی واقعی بازار صرفهجویی، شفافسازی ناترازیها و عقبننشستن مقابل فشارهای سیاسی را ببینیم، میشود امیدوار بود مسیر متفاوتی پیش گرفته شود.»
او با یک جمله تکلیف را روشن کرد: «توپ الان در زمین سقاب است؛ یا مسیر انرژی کشور را یک پله بالا میبرد، یا فقط یک اسم تازه به فهرست نهادهای ناکارآمد اضافه میشود.»
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر