شانس ایتالیا (با ۶ برد از ۷ مسابقه) و بولیوی (با ۱۰ شکست در ۱۸ مسابقه) برای رسیدن به جام جهانی برابر است.
به گزارش فوتبال ۳۶۰، مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۶ رو به اتمام است و تکلیف بیشتر تیمهای صعودکننده تاکنون مشخص شده. با این حال مقایسه ساختار انتخابی جام جهانی در قارههای مختلف نشان میدهد این سازوکار تا حد زیادی نامتناسب، ناهمگون و غیرمنصفانه به نظر میرسد. اینکه برزیل با وجود ۶ شکست مستقیماً به جام جهانی رسید اما ایتالیا به دلیل تحمل یک باخت همچنان گرداب پلیآف را در پیش دارد، برای هواداران آتزوری عجیب و ناامیدکننده است؛ هوادارانی خسته از غیبتهای قهرمان حماسی برلین ۲۰۰۶ در دورههای متوالی جام جهانی.
تعداد تیمها و سهمیهها در آسیا و آفریقا تفاوت چندانی ندارد. با این حال، تکلیفِ تقریباً تمام تیمهای صعودکننده از آفریقا در یک مرحله مشخص شد. کارزار انتخابی قاره کهن ۵ مرحله به طول انجامید و اعطای میزبانی متمرکز دور چهارم به شکلی ناعادلانه ۲ سهمیه را تقدیم قطر و عربستان کرد. افزایش تعداد تیمهای حاضر در جام جهانی مساله حضور قطعی را برای هیچ تیمی حل نکرده و در عوض، سوالاتی را در مورد منصفانه بودن سازوکار انتخابی برانگیخته است.
افزایش تعداد تیمهای حاضر در جام جهانی با نظرات مثبت قارههای دیگر و فدراسیونهایی انجام شد که با رأی خود پایههای قدرت جانی اینفانتینو را محکم کردهاند. به این ترتیب و مطابق انتظار، تعداد سهمیههای اروپا با نسبت مساوی با دیگر کنفدراسیونها رشد نکرد. تعداد سهمیههای آسیا و آفریقا در نخستین دوره ۴۸ تیمی جام جهانی فوتبال تقریباً دوبرابر شد اما تعداد نمایندگان اروپا از ۱۳ به ۱۶ رسید و تنها رشد ۲۳ درصدی را نشان میدهد. نمایندگان آمریکای جنوبی همواره بهترین عملکرد را از نظر نسبت تیمهای راه یافته به دور حذفی جام جهانی ثبت کردهاند اما تعداد سهمیههای کانمبول از ۴.۵ به ۶ رسید و رشد ۳۳ درصدی دارد.
افزایش تعداد تیمها سطح کیفی جام جهانی را به وضوح کاهش میدهد و جذابیت همیشگی مرحله گروهی و مقدماتی تحت تأثیر قرار میگیرد اما فیفا نتوانست ۱۶ سهمیه اضافی را بر مبنای شایستگیها بین کنفدراسیونهای عضو خود تقسیم کند.
کنفدراسیون فوتبال آسیا حتی سالها قبل از گسترش جام جهانی به طراحی سازوکارهای ناعادلانه در انتخابی جام جهانی شناخته میشد و این بار هم روندی عجیب برای انتخاب ۸ تیم برتر قاره کهن پیش گرفته شد. تیمها ابتدا در پلیآفهای رفت و برگشت و گروههای ۴ تیمه به رقابت پرداختند و سپس نخستین تیمهای صعودکننده در ۳ گروه ۶ تیمی مشخص شدند. این اما پایان ماجرا نبود و AFC تیمهای سوم و چهارم این گروهها را (برای تعیین ۲ سهمیه مستقیم آخر) به یک مرحله جدید در سواحل خلیج فارس کشاند.
رقابت، نه به شکل رفت و برگشت که به میزبانی قطر و عربستان برگزار شد. این ۲ کشور نه تنها از حق میزبانی بهره داشتند، بلکه با بهرهگیری از حق استراحت در هفته دوم مسابقات گروه ۳ تیمی با آمادگی جسمانی بیشتر و اطلاع کامل از شرایط جدول به مصاف حریفانی با تنها ۳ روز استراحت رفتند و بلیت حضور در آمریکای شمالی را از آن خود کردند.
اگر به جای برگزاری دور چهارم، سهمیههای بعدی در همان گروههای ۶ تیمی مشخص میشد، عراق و امارات مسافر جام جهانی میشدند. این نحوه برگزاری مسابقات با اعتراض شدید پاتریک کلایورت، سرمربی تیم ملی اندونزی همراه بود.
یوفا برای افزایش اهمیت تورنمنت تازهتأسیس خود، ۴ سهمیه پلیآف را در اختیار صدرنشینان گروههای آخرین دوره این رقابتها قرار داد. ۴ صدرنشینی که در مرحله مقدماتی در جمع ۲ تیم برتر گروه خود قرار نگرفتهاند از راه میانبر به پلیآف میرسند و ایرلند شمالی (ضعیفترین صدرنشین سطح سوم لیگ ملتها و تیم سیوششم جدول کلی این رقابتها) در حال حاضر در موقعیت کسب یکی از این سهمیهها قرار دارد. سوئد با وجود کسب یک امتیاز در کل مرحله مقدماتی با این قانون عجیب به پلیآف میرود و به اندازه ایتالیا (۶ برد از ۷ مسابقه) شانس صعود میبیند.
نحوه برگزاری مرحله انتخابی جام جهانی در هیچ ۲ قارهای به هم شبیه نیست و استقلال کنفدراسیونها مانع از آن شده فیفا سازوکاری استاندارد را حداقل برای قارههای دارای تعداد تیمهای مساوی طراحی کند. مقایسه تعداد بازیهای انجامشده توسط تیمها به یک شوخی شبیه است. نیوزیلند با انجام تنها ۵ مسابقه به جام جهانی رسید اما امارات و عراق بعد از برگزاری ۲۰ مسابقه تازه امیدوار به حضور در پلیآف بینقارهای هستند.
هیچ تیم آسیایی با کمتر از ۱۶ مسابقه به جام جهانی نرسید اما این عدد در آفریقا ۸ و در اروپا به عدد ۶ کاهش پیدا میکند. سورینام با ۵ برد از ۹ مسابقه مقابل تیمهای سطح دوم کونکاکاف در موقعیت صعود قرار دارد اما گابن با ۸ برد از ۱۱ مسابقه حذف شد و ایتالیا با ۶ برد از ۷ مسابقه به پلیآف میرود. بولیوی با وجود تحمل ۱۰ شکست در ۱۸ مسابقه به پلیآف بینقارهای رسیده و در حضور تیمهایی در سطح کالدونیای جدید و کوراسائو، بازیهای سادهتری نسبت به ایتالیا، لهستان و ترکیه (۴ برد از ۵ مسابقه) در پیش دارد. فیفا، تیمهای اروپایی را از حضور در پلیآف سادهتر بینقارهای محروم کرد و ۱۲ تیم باقیمانده اروپایی در جدال با یکدیگر بر سر ۳ سهمیه اضافهشده به رقابت خواهند پرداخت.