.png "عصر ایران")
۲۸ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۸ آبان ۱۴۰۴ - ۱۱:۲۹
پخت نان سنتی با خرمالوی تازه در روستاهای ایران (فیلم) ذهنیت رشد چیست ؟
ذهنیت رشد یعنی باور به اینکه توانایی‌ها، هوش، مهارت‌ها و ظرفیت‌های انسانی ثابت و تغییرناپذیر نیستند، بلکه می‌توانند از طریق تلاش، تمرین، یادگیری و پشتکار تقویت شوند.
ذهنیت رشد یعنی باور به اینکه توانایی‌ها، هوش، مهارت‌ها و ظرفیت‌های انسانی ثابت و تغییرناپذیر نیستند، بلکه می‌توانند از طریق تلاش، تمرین، یادگیری و پشتکار تقویت شوند. فردی که ذهنیت رشد دارد معتقد است اشتباه‌ها فرصت یادگیری‌اند، چالش‌ها مسیر پیشرفت‌اند و هر انسانی با کوشش مداوم می‌تواند بهتر شود. این نگرش برخلاف ذهنیت ثابت است که توانایی‌ها را ذاتی و غیرقابل‌تغییر می‌داند.
به گزارش میگنا ، ذهنیت رشد یکی از مفاهیم بسیار مهم روانشناسی معاصر است که نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت فردی، پیشرفت شغلی، روابط انسانی، مهارت‌آموزی و تاب‌آوری دارد.
این مفهوم نخستین‌بار توسط کارول دوِک، روانشناس برجسته دانشگاه استنفورد، مطرح شد و اکنون در بسیاری از حوزه‌ها از آموزش و تربیت گرفته تا مدیریت سازمانی و روانشناسی مثبت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ذهنیت رشد یعنی باور به اینکه توانایی‌ها، استعدادها و ظرفیت‌های ذهنی ما ثابت و از پیش تعیین‌شده نیستند، بلکه می‌توانند با تلاش، آموزش، تمرین و تجربه رشد کنند.
در مقابل، ذهنیت ثابت یعنی باور به اینکه میزان هوش، استعداد یا توانایی انسان از ابتدا مشخص است و تغییر چندانی نمی‌کند. همین تفاوت کوچک در نگاه، تأثیری بزرگ در رفتار، انگیزه، انتخاب‌ها و حتی نتایج زندگی دارد.
برای درک ذهنیت رشد، باید ابتدا بدانیم که ذهن انسان چگونه به چالش‌ها، اشتباه‌ها و یادگیری واکنش نشان می‌دهد. افرادی که ذهنیت ثابت دارند معمولاً چالش‌ها را تهدید می‌بینند، چون فکر می‌کنند اگر نتوانند کاری را به‌خوبی انجام دهند، این شکست نشانه‌ای از ناتوانی ذاتی آنهاست. همین ترس باعث می‌شود کمتر ریسک کنند، کمتر تمرین کنند و در نهایت همان‌جا که هستند باقی بمانند. چنین افرادی از اشتباه کردن می‌ترسند، چون اشتباه را به معنای بی‌استعدادی می‌دانند. اما افراد دارای ذهنیت رشد اشتباه را بخشی طبیعی از مسیر یادگیری می‌دانند.
آنها با هر اشتباه به این نتیجه می‌رسند که راه درست را هنوز پیدا نکرده‌اند، نه اینکه توانایی لازم را ندارند. در نگاه آنان، مغز مانند یک عضله است که با کار کشیدن و تمرین تقویت می‌شود. به همین دلیل چالش‌ها را فرصتی برای پیشرفت می‌بینند، نه تهدیدی برای عزت‌نفس.
مریم فرجی روانشناس و مدرس مهارتهای زندگی در ادامه آورده است ذهنیت رشد یک سبک فکری است که در تمام جنبه‌های زندگی اثر می‌گذارد. وقتی فردی باور دارد که می‌تواند یاد بگیرد، بهتر شود و رشد کند، در برابر سختی‌ها مقاوم‌تر است. این افراد حتی وقتی شکست می‌خورند، انرژی و اراده بیشتری برای ادامه راه به دست می‌آورند. آنها به جای عقب‌نشینی، تلاش بیشتری می‌کنند، ابزارهای جدید یاد می‌گیرند و از افراد باتجربه کمک می‌گیرند. این رفتارها به‌طور طبیعی احتمال موفقیت آنها را بیشتر می‌کند. به همین دلیل پژوهش‌ها نشان می‌دهد کسانی که ذهنیت رشد دارند، در تحصیل، کار و روابط اجتماعی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند.
در دنیای امروز که سرعت تغییرات بسیار زیاد است، داشتن ذهنیت رشد از همیشه مهم‌تر شده است. مهارت‌هایی که امروز کاربرد دارند ممکن است در چند سال آینده تغییر کنند. مشاغل جدیدی ایجاد می‌شود که پیش از این وجود نداشته است. در چنین شرایطی تنها کسانی می‌توانند موفق شوند که آماده یادگیری مداوم باشند.
افرادی که ذهنیت ثابت دارند معمولاً در برابر تغییر مقاومت می‌کنند، زیرا احساس می‌کنند توانایی کافی برای سازگاری ندارند. اما کسانی که ذهنیت رشد دارند، از تغییر استقبال می‌کنند و آن را فرصتی برای کشف چیزهای جدید می‌دانند. همین نگرش باعث می‌شود به‌جای ترسیدن، به‌سراغ آموزش‌های تازه بروند و مهارتهای خود را توسعه دهند.
یکی دیگر از جنبه‌های مهم ذهنیت رشد، نقش آن در افزایش تاب‌آوری روانی است.
تاب‌آوری یعنی اینکه فرد بتواند در برابر مشکلات، فشارها و بحران‌های زندگی مقاومت کند و دوباره به حالت عادی برگردد. ذهنیت رشد فرد را توانمند می‌کند تا بحران‌ها را پایان راه نبیند. چنین فردی باور دارد که با تلاش، یادگیری و صبر می‌تواند از بحران عبور کند.
همین باور امید به آینده را تقویت می‌کند. فرد می‌داند که شرایط سخت دائمی نیست و او می‌تواند راه‌حل‌هایی پیدا کند. بنابراین، ذهنیت رشد و تاب‌آوری دو مفهوم جدا از هم نیستند، بلکه در هم تنیده و تقویت‌کننده یکدیگرند.
در تربیت کودکان نیز ذهنیت رشد اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. اگر به کودک بگوییم که باهوش است، ممکن است در ظاهر این تعریف مثبت باشد، اما در عمل او را در دام ذهنیت ثابت گرفتار می‌کند. کودکی که فکر می‌کند فقط به دلیل باهوش بودن موفق است، وقتی در یک کار شکست می‌خورد تصور می‌کند هوشش کافی نیست و سرزنش می‌شود.
اما اگر به کودک بگوییم که تلاش تو باعث موفقیت شد، این پیام را منتقل کرده‌ایم که رشد و یادگیری نتیجه کوشش است. این نگاه کودک را تشویق می‌کند برای موفقیت‌های بعدی نیز تلاش کند. از نظر روان‌شناسان، تأکید بر تلاش، پشتکار و تمرین بهترین راه برای پرورش ذهنیت رشد در کودکان است. کودکانی که ذهنیت رشد دارند، در بزرگسالی نیز از چالش‌ها نمی‌ترسند، اعتماد به نفس بیشتری دارند و در یادگیری مهارتهای جدید موفق‌ترند.
در روابط انسانی نیز ذهنیت رشد نقش مهمی بازی می‌کند. افرادی که ذهنیت ثابت دارند معمولاً در حل تعارض‌ها ضعیف‌تر عمل می‌کنند. آنها گاهی فکر می‌کنند دیگران تغییر نمی‌کنند و همین باور باعث می‌شود زودتر ناامید شوند. اما افراد با ذهنیت رشد معتقدند که می‌توان با گفتگو، آموزش، شناخت بیشتر و تلاش مشترک بهبود ایجاد کرد. این نگرش در روابط خانوادگی، زناشویی، همکاری‌های شغلی و ارتباط با دوستان بسیار تأثیرگذار است. ذهنیت رشد به فرد کمک می‌کند با انعطاف‌پذیری بیشتری وارد گفتگو شود و به‌جای سرزنش، به سمت راه‌حل حرکت کند.
نکته مهم این است که هیچ‌کس صددرصد ذهنیت رشد یا صددرصد ذهنیت ثابت ندارد. همه ما ترکیبی از این دو نگرش را در خود داریم. ممکن است در یک حوزه، مانند ورزش، ذهنیت رشد داشته باشیم اما در حوزه‌ای دیگر، مثل یادگیری زبان یا کار با فناوری، ذهنیت ثابت داشته باشیم.
هدف این نیست که خود را سرزنش کنیم، بلکه باید به‌تدریج ذهنیت رشد را در تمام جنبه‌های زندگی تقویت کنیم. این کار با آگاهی، تمرین و صبر ممکن است. نخستین گام، شناخت باورهای محدودکننده است؛ باورهایی مانند «من از بچگی در ریاضی ضعیف بودم»، «حافظه من خوب نیست»، «در این سن دیگر نمی‌شود چیزی یاد گرفت». هر کدام از این باورها ما را از تلاش بازمی‌دارند و باید جایگزین شوند با جملاتی مانند «اگر بیشتر تمرین کنم بهتر می‌شوم»، «برای یادگیری دیر نیست»، «می‌توانم روش‌های جدید را امتحان کنم».
یکی از راه‌های تقویت ذهنیت رشد، تغییر نگاه به شکست است.
باید بپذیریم که هیچ پیشرفتی بدون اشتباه کردن ممکن نیست. اشتباه بخشی از فرایند یادگیری است. اگر شکست‌ها را نشانه بی‌لیاقتی بدانیم، جرئت تجربه‌های تازه را از خود می‌گیریم و در منطقه امن باقی می‌مانیم. اما اگر آنها را پل یادگیری بدانیم، با انگیزه بیشتری مسیر را ادامه می‌دهیم. درواقع، ذهنیت رشد یعنی اینکه به‌جای فرار از مسیرهای دشوار، با انرژی و اشتیاق به استقبال آنها برویم، چون می‌دانیم رشد حقیقی در همین چالش‌ها اتفاق می‌افتد.
بازخورد گرفتن نیز در ذهنیت رشد اهمیت زیادی دارد. فردی که ذهنیت ثابت دارد، معمولاً از نقد فرار می‌کند، چون آن را حمله به توانایی‌های خود می‌داند. اما کسی که ذهنیت رشد دارد، نقد را هدیه‌ای ارزشمند می‌بیند. او می‌داند که بازخورد سازنده می‌تواند مسیر یادگیری او را کوتاه‌تر کند و به رشد سریع‌تر او کمک نماید.
چنین فردی از مربیان، همکاران، دوستان یا حتی تجربه‌های روزمره یاد می‌گیرد و به تدریج مهارتهای خود را گسترش می‌دهد. این نوع نگرش باعث شکل‌گیری شخصیت‌هایی می‌شود که هم در محیط‌های آموزشی و هم در محیط‌های کاری قابل اعتماد، پویا و خلاق هستند.
ذهنیت رشد در حوزه سلامت روان نیز اثرات مثبت فراوانی دارد.
کسانی که ذهنیت رشد دارند، در برابر اضطراب، افسردگی و ناامیدی مقاوم‌ترند، زیرا احساس می‌کنند توان تغییر شرایط را دارند.
این احساس کنترل، یکی از مهم‌ترین عوامل سلامت روان است. وقتی فرد باور دارد که می‌تواند وضعیت را بهتر کند، انگیزه بیشتری برای اقدام دارد و همین اقدام‌ها او را از چرخه مشکلات بیرون می‌آورد. علاوه بر این، ذهنیت رشد باعث افزایش احساس ارزشمندی می‌شود. فرد به جای اینکه خود را ثابت و محدود ببیند، خود را در حال رشد و پیشرفت می‌بیند. این حس، انرژی روانی و شادابی بیشتری ایجاد می‌کند.
در محیط کار نیز ذهنیت رشد یک مزیت رقابتی جدی به حساب می‌آید. سازمان‌هایی که فرهنگ ذهنیت رشد را تقویت می‌کنند، معمولاً نوآورتر، انعطاف‌پذیرتر و موفق‌تر هستند. کارکنانی که ذهنیت رشد دارند از تغییرات فناوری نمی‌ترسند، از آموزش استقبال می‌کنند و در زمان بروز مشکل، راه‌حل‌های خلاقانه‌تری ارائه می‌دهند. این نگرش باعث افزایش کیفیت کار، بهبود ارتباطات و رشد فردی و جمعی می‌شود. مدیرانی که ذهنیت رشد دارند نیز تیم‌های قوی‌تری ایجاد می‌کنند، چون به جای تنبیه اشتباهات، از آنها برای یادگیری استفاده می‌کنند.
ذهنیت رشد یک انتخاب آگاهانه است. هیچ‌کس با ذهنیت رشد متولد نمی‌شود؛ همه ما می‌توانیم آن را یاد بگیریم. این مسیر ممکن است زمان ببرد، اما ارزش آن بسیار بالاست. ذهنیت رشد به انسان کمک می‌کند از زندگی فعالانه‌تر استفاده کند، تصمیم‌های بهتری بگیرد، مهارتهای بیشتری بیاموزد و کیفیت روابط خود را بالا ببرد. این نگرش مانند چراغی است که مسیر موفقیت را روشن می‌کند. وقتی باور کنیم که می‌توانیم رشد کنیم، دنیا نیز فرصت‌های بیشتری برای رشد در اختیار ما می‌گذارد.
لینک کوتاه: کپی لینک
دلایل و راهکارهای رنگ نگرفتن مو زمان مناسب و روش‌های اصولی تعویض خاک گلدان iOS ۲۶.۲ بتا ۳؛ آپدیتی که آیفون را زیر و رو می‌کند! این قفل هوشمند را می‌توان از هزاران کیلومتر دورتر کنترل کرد بازی GTA 6 احتمالا برای نینتندو سوییچ ۲ منتشر می‌شود آپدیت جدید ویندوز رونمایی شد ۵ پدیدهای که هرگز در خواب نمیبینیم و دلایل علمی آن؛ از تلفن همراه تا چهره خود در آینه انواع گیاهان برگ سوزنی؛ انتخابی خاص برای دکور سبز آپارتمان کالری کتلت گوشت چقدر است؟ شاهکار هنری 12 هزار ساله هوش و حافظه بزرگسالان را چگونه تقویت کنیم ؟ روان درد علت خودکشی است! وفاداری و مراقبت از مرزهای رابطه مقایسه، ابزار رشد کودکان نیست جام نقرهای کشفشده در فلسطین احتمالاً روایتگر قدیمیترین قصه آفرینش جهان است (+عکس)