.png "عصر ایران")
۰۸ مهر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۸ مهر ۱۴۰۴ - ۲۱:۴۵
شادی امیرحسین علیپور پس از طلای پارادوومیدانی قهرمانی جهان (فیلم) به بهانۂ نخستین سالگرد درگذشت خسروِ آوازِ ایران
یگانه حسرت برای شجریان
درست است که در ده سال پایانی عمر به سبب هم سو نشدن با گفتمان های انحصار طلبانه و اقتدارگرایانه در رسانه رسمی بایکوت شد اما از محبوبیت و منزلت او هیچ کم نشد
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- امروز، نخستین سالگرد کوچ همیشگی محمد رضا شجریان، چهرۂ پُرآوازۂ آواز در موسیقی دستگاهی ایرانی است. نامی چنان ماندگار که یک استاد زبان انگلیسی در توصیف آواز او و برای تفکیک و تمایز از دیگر گونه ها واژه ای مناسبت تر از خود کلمۂ «آواز» نیافت.
شجریان هشتاد سال در این جهان زیست و 50 سال آن در کار فعالیت هنری بود و از این جهت مرگ او مایۂ تحسُر نیست.
در تاریخ هنر ایران بسیار کسان را می شناسیم که در عسرت زیستند یا در گمنامی رفتند و پس از مرگ آنان حسرت می خوریم که چرا قدرشان را ندانستند و بر صدر ننشستند یا زود چشم از جهان بستند.
شجریان اما نه تنگ دستانه زیست نه در انزوا رفت تا موجب تحیُر تحسُر باشد. درباره برخی از اهل هنر هم نوع رفتار شان با جسم خود شان مایه افسوس است اما شجریان دور از هر آلودگی تنها به اعتلای کار هنری می اندیشید و جدای آواز، به هنرهایی چون تذهیب و خوش نویسی و مهارت ها و علایقی مانند گل پروری و گیاه شناسی هم آراسته و مجهز بود.
بزرگ ترین شگفتی درباره او اما این است که اوج شکوفایی هنری و تولید آثار او در دو دهه 60 و 70 خورشیدی بود. در دوران جمهوری اسلامی که به نسبت با موسیقی شناخته نمی شود اما او توانست سوء تفاهم را چنان بزداید که تا قبل از سال 88 وقتی از آشنایی با نام خواننده ای پرسیده می شد شجریان گذر واژه ای بود حتی برای عبور از پرسش های ایدئولوژیک.
در زندگی خانوادگی نیز فرزندانی نیک پرورش داد و دو تن از آنان، همایون و مژگان صدای خوش را از پدر به ارث برده اند و پس این نیز مایه حسرت نیست تا افسوس خوریم کاش چنان می شد و کاش چنین وگرنه مایه های رشک انگیز در زندگی او فراوان است.
نه بیرون از خاکی که دوست می داشت که در همین سرزمین چشم از جهان بست و اکنون در جوار فردوسی آرمیده اگرچه بیشتر از غزل های حافظ خوانده و موسیقی دستگاهی ایرانی چندان با فردوسی سر و کار ندارد اما مگر جز این است که خواجه شیراز به زبانی غزل می‌سرود که فرزانه توس، زنده و پاینده اش ساخته بود؟
درست است که در ده سال پایانی عمر به سبب هم سو نشدن با گفتمان های انحصار طلبانه و اقتدارگرایانه در رسانه رسمی بایکوت شد اما از محبوبیت و منزلت او هیچ کم نشد که به عکس یک وجه تمایز دیگر بر کارنامه درخشان محمد رضا شجریان افزود.
با این همه اگر مرگ او در هفدهم مهر 1399 خورشیدی با شیوع ویروس کووید 19 مقارن نبود و همه گیریِ کرونا، مجال برگزاری مراسم وداع با پیکر او به صورت گسترده و میلیونی در تهران و مشهد را نستانده بود، این نقطه نیز با شکوه ثبت می شد و یگانه حسرت، همین است تا بگوییم چون او زیستن و رفتن. اگر چه هست و مگر حافظ که نسبتی تام با موسیقی داشت و مولانا مرده اند که شجریان، مرده باشد و خوشا به حال ما که در روزگاری زیستیم که او می خواند.
با این اوصاف گزاف نیست اگر بگوییم افسوسی باقی نمانده چون به یاری فناوری ها صدای او مضبوط و ماندگار است و یگانه حسرت و افسوس، همان است که کرونا نگذاشت ایرانیان، یک وداع پرشکوه تاریخی را به رخ جهانیان بکشند.
لینک کوتاه: کپی لینک
تحلیلگر معاریو: طرح صلح ترامپ نه توافق، بلکه «تاکتیک چانه‌زنی بی‌رحمانه» برای محو کردن حماس است سریال جدید محسن تنابنده پایتخت 8 نیست ؛ «کندو» درامی عاشقانه با گروهی از بازیگران جذاب قطر طرح صلح ترامپ برای غزه را به حماس تحویل داد؛ «هنوز از پاسخ حماس اطلاعی نداریم» جزئیات پرداخت سود عدالت اعلام شد زلزله ۷ ریشتری شمال فیلیپین را لرزاند؛ هشدار سونامی و تخریب ساختمان‌های چند صد ساله تصویب دو طرح حساس امنیتی و نظارتی در مجمع تشخیص اشوان در برنامه امیرحسین قیاسی: دلم می‌خواد نصف مارکت موسیقی رو بزنم/ 90 درصد کارهام رو دوست ندارم/ پلی بک خواندن برام فحشه/خانمی پشت لبش تتو زده بود اشوان (+فیلم) هشدار هواشناسی تهران: باد شدید و گرد و خاک در راه است تسلیت رئیس جمهور در پی درگذشت مادر سه شهید والامقام؛ بانوی مؤمنه که فرزندانی دلاور تقدیم میهن کرد جنگ جاسوسی در لایه بیرونی جو؛ فرانسه بالن‌ها و کشتی‌های هوایی جاسوسی را برای اشغال «منطقه بی‌صاحب» اعزام می‌کند وام ۷۰۰ میلیون تومانی بانک ملی، سود شناور، بازپرداخت دلخواه، ضامن غیر حضوری کلید خوردن تحقیق و تفحص مجلس درباره فیلترشکن‌ها؛ تقاضا در کمیسیون صنایع و معادن به تصویب رسید سمی که فقط ۱۰ ثانیه زمان لازم دارد/ هر روز آن را در فروشگاه ها لمس می کنیم! ال‌کلاسیکوی فوتسال ایران به کام گیتی پسند؛ مس سونگون اولین شکست فصل را تجربه کرد و صدر جدول را از دست داد تکذیب حواشی اختلاف داخلی و خارجی؛ مدافع استقلال: به‌زودی نوبت جفت شش ساپینتو هم می‌رسد