قرارداد آخال

فراموشی، آغاز شکست است. و تا زمانی که ملت‌ما نام‌های گلستان، ترکمانچای، پاریس، آخال، سایکس–پیکو و بحرین را از یاد نبرند، هیچ پیمان تازه‌ای — حتی در پوشش «پیمان ابراهیم» — نخواهد توانست آینده‌شان را از بیرون بنویسد.

این عهدنامه که در پی شکست‌های پی‌درپی ایران در برابر ترکمانان و فشارهای نظامی و سیاسی روسیه تزاری به امضا رسید، به جدایی بخش‌های وسیعی از خاک ایران در آسیای میانه انجامید و تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر جغرافیا، سیاست و اقتصاد ایران برجای گذاشت.