۱۸ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۸ آبان ۱۴۰۴ - ۰۰:۰۶
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۰۶۲۰۷۴
تاریخ انتشار: ۲۱:۳۵ - ۳۱-۰۲-۱۴۰۴
کد ۱۰۶۲۰۷۴
انتشار: ۲۱:۳۵ - ۳۱-۰۲-۱۴۰۴
زوایای تاریخ

از "کنستانتین‌ پل" تا استانبول: داستان یک نام

از
این شهر در سال ۳۳۰ میلادی توسط کنستانتین کبیر به عنوان پایتخت جدید امپراتوری روم شرقی بنا نهاده شد و «کنستانتین‌ پل» (شهر کنستانتین) نام گرفت. پس از فتح شهر به دست عثمانیان، آن را «اسلامبول» نامیدند. به معنای «شهر اسلام».

عصر ایران - نام شهری که امروز با عنوان استانبول شناخته می‌شود، تاریخی طولانی و چندوجهی دارد؛ نامی که در خود بازتابی از امپراتوری‌ها، آیین‌ها، و زبان‌های گوناگون است. 

این شهر در سال ۳۳۰ میلادی توسط کنستانتین کبیر، امپراتور روم، به عنوان پایتخت جدید امپراتوری روم شرقی بنا نهاده شد و «کنستانتین‌ پل» (شهر کنستانتین) نام گرفت. 

این نام، قرن‌ها بر تارک شهر ماند و حتی پس از آنکه عثمانیان در سال ۱۴۵۳ (۸۵۷ هجری قمری / حدود ۸۳۱ هجری شمسی) آن را فتح کردند، در اسناد رسمی و نقشه‌های اروپایی همچنان رایج بود.

اما در میان مردم، به‌ویژه مسلمانان عثمانی، نام‌های دیگری رواج داشت: از جمله اسلامبول، که معنای تحت‌اللفظی آن «شهر اسلام» است؛ نشانه‌ای از پیروزی اسلام بر پایتخت مسیحیت شرقی.

 در واقع، "اسلامبول" بیشتر عنوانی فرهنگی-ایدئولوژیک بود که در کنار نام‌های دیگر استفاده می‌شد، گرچه هیچ‌گاه جای "کنستانتینیه" (قسطنطنیه) را در مکاتبات رسمی عثمانی نگرفت.

از کنستانتینوپل تا استانبول: داستان یک نام

تحول بزرگ اما در اوایل قرن بیستم رخ داد. پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و تأسیس جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال آتاتورک در سال ۱۹۲۳، گرایش به ترکی‌سازی اسامی و مفاهیم شدت گرفت. 

در این راستا، از سال ۱۹۳۰، جمهوری ترکیه از کشورهای جهان خواست که در مکاتبات رسمی، به جای "کنستانتینوپل"، نام "استانبول" (Istanbul) را به‌کار برند. این نام برگرفته از عبارت یونانی "εἰς τὴν Πόλιν" (ایس تین پولین) به معنی «به سوی شهر» بود؛ عبارتی که مردم یونانی‌زبان در دوران بیزانس هنگام اشاره به این شهر پرشکوه از آن استفاده می‌کردند؛ چون قسطنطنیه در دوران بیزانس مرکز اصلی تمدن و سیاست بود و وقتی مردم می‌گفتند «به شهر می‌رویم»، منظورشان همان قسطنطنیه بود.

پس «استانبول» دقیقاً به معنای «شهر اسلام» نیست (بر خلاف «اسلامبول») و در واقع معنای خاصی مانند «شهر فلان» ندارد؛ بلکه شکل تحول‌یافتۀ عبارت یونانیِ «به‌سوی شهر» است که با گذر زمان در زبان ترکی جا افتاده.

بنابراین، «استانبول» در اصل تلفظ تغییر‌یافتۀ یک عبارت یونانی است که در طی سده‌ها با فرهنگ اسلامی، عثمانی و در نهایت ملی‌گرایی ترکی درآمیخت و به نام رسمی و جهانی این شهر بدل شد.

پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر
ارسال به دوستان
ورود کد امنیتی
captcha
ویتکاف به همراه داماد ترامپ راهی اسرائیل می‌شود بازپرداخت وام دانشجویی؛ اقساط چطور محاسبه می‌شوند؟   اوکراین در خاموشی فرو رفت سرنوشت تلخ آخرین چنار سبزه میدان بازار تهران در دوره رضاخان تظاهرات در تل‌آویو برای کناره گیری نتانیاهو از قدرت دربی دلاموله برنده نداشت؛ یوونتوس مقابل تورینو به تساوی بدون گل رضایت داد انبوه زباله و فاضلاب، مشکل بزرگ غزه / شیوع بیماری های تنفسی و پوستی / زندگی کنار تپه های اشغال (+عکس) پاس گل محمد محبی، روستوف را در لیگ روسیه پیروز کرد/ صعود به رده نهم جدول شاسی‌بلند LS9 روانه جمهوری آذربایجان می شود (+عکس) وقوع انفجار در حومه لاذقیه سوریه واکنش لیبرمن به صدور حکم بازداشت نتانیاهو در ترکیه: ترکیه نمی‌تواند اجازه حضور در نوار غزه را داشته باشد نگاهی به آیو؛ فعال ترین قمر منظومه شمسی/ اینجا یک جهان یخ زده و آرام نیست(+عکس منتشر شده توسط ناسا)  عراقچی: جایزه صلح نوبل را به حامی جنایات رژیم صهیونیستی دادند نقطه عطف در بازدارندگی هسته ای آمریکا؛ موشک AGM-181 LRSO در پرواز آزمایشی رویت شد(+عکس) اختلاف وزارت ورزش و فدراسیون ژیمناستیک، سد راه حضور جوانان در قهرمانی جهان شد