«مارک ساوایا» مامور مخصوص ترامپ در عراق به دنبال چیست؟

سوابق چهره جنجالی

به اعتقاد ناظران، معرفی یک چهره غیر دیپلماتیک به نام «مارک ساوایا» که اصالتا از مسیحیان کلدانی عراق است به عنوان فرستاده ویژه رییس‌جمهور آمریکا به عراق در کنار «جرد کوشنر» داماد «دونالد ترامپ»، پرده از تلاش آمریکا برای تغییر قواعد بازی در عراق به نفع خود برداشته است.

بیشترین گمانه‌زنی در این زمینه این است که روند برگزاری انتخابات به روال طبیعی خود طی شود و هنگام تشکیل ائتلاف‌های سیاسی بعد از پایان انتخابات و اعلام گروه‌ها و احزاب پیروز، آمریکا برای ورود در بازی و تغییر قواعد بازی به نفع خود اقدام کند.

بسیاری از فعالان سیای در عراق ، نگرانند «مارک ساوایا» همانند «زلمای خلیل زاد» افغانی الاصلی که فرستاده وقت رییس جمهور آمریکا در افغانستان بود و اوضاع افغانستان را بهم ریخت یا «توم براک» لبنانی‌الاصل که ترامپ او را به عنوان فرستاده ویژه خود در لبنان معرفی کرد و منجر به تشدید تنش داخلی در لبنان شده است، عمل کند و همین ماموریت را ساوایا و کوشنر در عراق حتی در ابعادی وسیع تر دنبال کنند، به ویژه اینکه کوشنر یک یهودی‌الاصل با گرایش‌های تند صهیونیستی است.

«جمعه العطوانی» رئیس مرکز مطالعات راهبردی «افق» عراق معتقد است واشنگتن بدون شک همانند گذشته از طریق فرستادگان ویژه خود در دوره تشکیل ائتلاف‌ها برای تشکیل دولت جدید عراق وارد بازی خواهد شد و می‌کوشد ائتلاف‌های سیاسی و دولت آینده عراق را متناسب با سیاست‌های آمریکا ترسیم کند.

وی می‌گوید: جریان‌های سیاسی شیعه این بازی تکرار آمریکایی‌ها را یاد گرفته‌اند و برای آن سناریوهایی چیده‌اند که احتمالا قربانی کردن تعدادی از جریان‌های کوچک سیاسی نزدیک به مقاومت باشد تا بدین وسیله با متقاعد کردن آمریکا، آن را دور زده و دوباره دولت را تشکیل دهند.

رییس مرکز راهبردی افق عراق اضافه کرد طبق برآوردهای صورت گرفته انتظار می رود گروه انتخاباتی «محمد شیاع السودانی» بیشترین آراء را در میان شیعیان کسب کند و ائتلاف دولت قانون «نوری المالکی» و سازمان بدر «هادی العامری» و «الصادقون» عصائب اهل الحق (شیخ قیس الخزعلی) و «جریان حکمت» (سید عمار حکیم) به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گیرند.

العطوانی گمانی زنی کرد: احتمالا گروه‌های کوچکتر نزدیک به مقاومت هریک حداکثر در حد سه یا چهار کرسی کسب کنند و ائتلاف شیعی تشکیل دهنده دولت آینده عراق، در راستای متقاعد کردن آمریکا، از این گروه‌های کوچک برای تشکیل دولت بگذرد.

وی بزرگترین ائتلاف سیاسی اهل سنت را که شانس بیشترین آرا را در میان اهل سنت دارد، گروه انتخاباتی «تقدم» (محمد الحلبوسی) دانست و افزود الحلبوسی به نظر می رسد که از چند ماه قبل با ائتلاف نوری المالکی پیرامون تشکیل دولت آینده به تفاهم رسیده است.

العطوانی تأکید کرد با توجه به تفاهماتی که از ماه‌ها قبل میان جریان‌های بزرگ سیاسی شیعه، اهل سنت و کُرد صورت گرفته، انتظار می‌رود که ظرف چند ماه تشکیل دولت به سرانجام برسد و بعد از انتخابات دوباره، ائتلاف «چارچوب هماهنگی» شکل بگیرد.

اگرچه العطوانی نسبت به روند این دوره از انتخابات خوشبین است، اما در عین حال تاکید دارد که چالش‌ها و مشکلات، پیش‌رو کم نخواهد بود، البته این چالش‌ها در دوره‌های قبل شاید بیشتر از دوره جاری بود، اما عراق توانست آن را پشت سر بگذارد چون جریان‌های سیاسی اکنون به پختگی لازم رسیده‌اند.

در ششمین دوره انتخابات پارلمانی عراق بیش از ۱۲ میلیون نفر واجد شرایط رای هستند و هفت هزار و ۹۲۶ نامزد، برای کسب یکی از ۳۲۹ کرسی پارلمان با یکدیگر به رقابت می پردازند. برخلاف انتخابات سال ۲۰۲۱، هر استان عراق یک حوزه انتخاباتی محسوب می‌شود که این امر مانع از دست رفتن آراء نمایندگان- مانند دوره قبل که انتخابات براساس حوزه‌های انتخابی متعدد بود-، خواهد شد.

جمع بندی

بر اساس اطلاعات پست‌های شبکه‌های اجتماعی، به نظر می‌رسد ساوایا از رابطه نزدیکی با رئیس جمهور برخوردار است، به طوری که حساب اینستاگرام فرستاده ویژه جدید، عکس‌های متعددی از این دو نفر را در رویدادهای مختلف و در زمین گلف نشان می‌دهد.

نکته حائز اهمیت این است که تاکنون فرستاده‌های منصوب ترامپ نقش برجسته‌ای در اعمال نفوذ سیاست‌های ایالات متحده در خاورمیانه داشته‌اند، به طوری که تام باراک فرستاده ویژه سوریه، نقش کلیدی در دوران گذار دمشق داشته و استیو ویتکوف و جرد کوشنر، فرستادگانی هستند که از نزدیک در روند صلح میان اسرائیل و حماس مشارکت داشته‌اند.

علاوه براین، آمریکا همواره یکی از مهمترین بازیگران خارجی در صحنه داخلی عراق بوده که به دلیل زاویه‌ شدیدی که با جریان‌های نزدیک به محور مقاومت دارد، انتظار می‌رود ساوایا تمام تلاش خود را برای تغییر قواعد بازی به نفع جریان‌های نزدیک به واشنگتن و تاثیرگذاری بر ائتلاف‌های سیاسی و دولت آینده عراق درجهت هماهنگی با سیاست‌های ترامپ به کار گیرد.