۰۲ مهر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۲ مهر ۱۴۰۴ - ۱۸:۰۵
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۴۵۲۸۶
تاریخ انتشار: ۰۱:۱۸ - ۲۱-۰۴-۱۴۰۱
کد ۸۴۵۲۸۶
انتشار: ۰۱:۱۸ - ۲۱-۰۴-۱۴۰۱
واژه‌خانۀ عصر ایران

«سوسیالیسم با سیمای انسانی»: نفی سرمایه‌داری و دیکتاتوری

«سوسیالیسم با سیمای انسانی»: نفی سرمایه‌داری و دیکتاتوری
اصلاحات دموکراتیک دوبچک، مقامات اتحاد جماهیر شوروی را به او بدبین کرد و نهایتا هشت ماه پس از ظهور سوسیالیسم انسانی در چکسلواکی، نیروهای سازمان پیمان ورشو وارد چکسلواکی شوند و دوبچک را از کار برکنار کنند.

عصر ایران - سوسیالیسم با سیمای انسانی (Socialism with a Human Face) اصطلاحی است برای اشاره به سیاست الکساندر دوبچک (92-1921) که در ژانویه 1968 به عنوان دبیر اول حزب کمونیست چکسلواکی برگزیده شد.

دوبچک به جای آنتونین یوزف نووتنی به دبیر کلی حزب کمونیست چکسلواکی برگزیده شد. نووتنی را سمبل کمونیسم استالینی در چکسلواکی می‌دانند.

سوسیالیسم با سیمای انسانی، در پی ترکیب مالکیت عمومی با دموکراسی بود. یعنی مالکیت خصوصی و دیکتاتوری را توامان نفی می‌کرد.

دوبچک در 5 ژانویه 1968 دبیر کل حزب کمونیست چکسلواکی شد و از نخستین اقدامات او، آزادی زندانیان سیاسی و به رسمیت شناختن آزادی بیان و آزادی مطبوعات و اجتماعات بود.

اصلاحات دموکراتیک دوبچک، مقامات اتحاد جماهیر شوروی را به او بدبین کرد و نهایتا هشت ماه پس از ظهور سوسیالیسم انسانی در چکسلواکی، نیروهای سازمان پیمان ورشو وارد چکسلواکی شوند و دوبچک را از کار برکنار کنند. دورۀ هشت‌ماهۀ زمامداری دوبچک در چکسلواکی را "بهار پراگ" نامیده‌اند.

دموکراتیزاسیون در چکسلواکی تحت رهبری دوبچک، موجب فاصله گرفتن این کشور از سایر کشورهای کمونیستی بلوک شرق شد و پس از یورش نیروهای نظامی پیمان ورشو به پراگ، اتحاد جماهیر شوروی این اقدام را در راستای "پاسداری از دستاوردهای سوسیالیسم" برشمرد و آن را موجه دانست.

«سوسیالیسم با سیمای انسانی»: نفی سرمایه‌داری و دیکتاتوری

الکساندر دوبچک به شوروی منتقل شد و در آن جا تحت فشار برژنف، رهبر شوروی، پذیرفت مجددا به عنوان دبیر کل حزب کمونیست چکسلواکی خدمت کند ولی "سوسیالیسم با سیمای انسانی" یا همان تلاش برای جمع سوسیالیسم و دموکراسی را رها سازد. او بازگشت به مقام و کشورش را به شرط خروج نیروهای نظامی پیمان ورشو پذیرفت.

دوبچک چند ماه بعد از بازگشت به چکسلواکی، یعنی در 17 آوریل 1969، از دبیر کلی حزب کمونیست برکنار شد و مدتی کوتاه سفیر چکسلواکی در آنکار بود و سپس کارمند سادۀ یک شرکت تعاونی کشاورزی در یکی از شهرهای چکسلواکی شد.

تحقیر دوبچک و دوری‌اش از سیاست، بیست سال طول کشید. او طی بیست سال در خانه‌اش تحت نظر حکومت بود تا اینکه در 1989 موج دموکراسی‌خواهی دامنگیر کشورهای بلوک شرق شد. پس از فروپاشی کمونیسم در چکسلواکی، دوبچک با رای مردم به عنوان رئیس مجلس این کشور انتخاب شد.

اما در دورۀ تازۀ زمامداری دوبچک، کسی دیگر در پی آشتی دادن سوسیالیسم و دموکراسی نبود و "سوسیالیسم با سیمای انسانی" به عنوان یک پروژۀ سیاسی، در دستور کار حکومت نوظهور چکسلواکی قرار نگرفت.

الکساندر دوبچک در سال 1992 در یک سانحۀ رانندگی درگذشت.

ارسال به دوستان
جواب روسیه به ترامپ: ببر کاغذی نیستیم! خرس ایم! پزشکیان تصاویر شهدای جنگ ۱۲ روزه را در سازمان ملل به‌دست گرفت ادعای زلنسکی: پهپادهای ایرانی خطرناک هستند پزشکیان : ایران هرگز به دنبال بمب اتم نبوده است/ از صلح میان آذربایجان و ارمنستان حمایت می‌کنیم/ ایران حملات اسرائیل به قطر را محکوم می‌کند( به روز می‌شود) تیراندازی در دفتر مهاجرت و گمرک آمریکا؛ مهاجم کشته شد آخرین قیمت ارز، طلا و رمزارزها امروز چهارشنبه۲ مهر ۱۴۰۴ شهردار لندن: ترامپ اسلام هراس و نژاد پرست است ترافیک سنگین در آزادراه تهران - شمال انفجار کنترل‌شده تا ساعاتی دیگر در قزوین زاکانی: ۹۸ درصد واحدهای مسکونی آسیب دیده در جنگ ۱۲ روزه بازسازی شد آغاز پیش‌فروش و حراج سکه از هفته آینده اولین فیلم رسمی از پرواز هواگردهای KJ-600 ،J-35 و J15 از «فوجیان» پیشرفته ترین ناو چین آسوشیتدپرس: ایران بازسازی سایت‌های بمباران شده ساخت موشک را آغاز کرد ذخایر سوخت نیروگاه‌ها امسال بهتر از پارسال است شهردار ارومیه ، جرأت استعفا کردن داشت