اردوغان گفت: ما باید همچنان در حمایت از غزه با قدرت بایستیم. ما باید به مبارزه خود ادامه دهیم تا اطمینان حاصل کنیم که نسلکشی فراموش نمیشود. ما باید تلاشهای خود را برای پاسخگو کردن مسئولان افزایش دهیم.
به گزارش ایسنا، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه پس از شرکت در اجلاس صلح شرمالشیخ مصر در هواپیما در گفتگو با خبرنگاران ابراز امیدواری کرد که این نشست نقطه عطف جدیدی در مسیر صلح در خاورمیانه باشد.
اردوغان با یادآوری رضایت قبلی خود از مذاکرات غیرمستقیم بین حماس و دولت اسرائیل که منجر به آتشبس در غزه شد، گفت: «مشارکتهای ما در روند مذاکرات توسط بسیاری از سران کشورها، از جمله رئیسجمهور آمریکا، ترامپ، ابراز شده است. او پیشنهاد امضای بیانیهای را برای به رسمیت شناختن نقش مصر، قطر و کشورمان در این روند ارائه داد.
وی افزود: بسیار مهم است که توافق حاصل شده به طور کامل اجرا شود و آمریکا نفوذ خود را بر دولت اسرائیل در این روند حفظ کند.»
اردوغان با تأکید بر اهمیت فوقالعاده تبادل زندانیان گفت: اشتباه است که این توافق را به عنوان سندی برای حل مسئله فلسطین در نظر بگیریم. این توافق اساساً یک آتشبس است. از نظر ما، تنها راه حل برای آرمان فلسطین، تأسیس یک کشور مستقل، دارای حاکمیت و از نظر جغرافیایی متحد فلسطین بر اساس مرزهای ۱۹۶۷، با پایتختی بیتالمقدس شرقی است.
رئیس جمهور ترکیه تصریح کرد: ما با یک فرآیند چالش برانگیز روبرو هستیم. اول، باید اطمینان حاصل کنیم که دولت اسرائیل به وعدههای خود عمل میکند. سابقه طرف اسرائیلی در این مورد بسیار ضعیف است. من معتقدم که بازیگران دارای نفوذ بر اسرائیل، به ویژه ایالات متحده، به انجام آنچه در این زمینه لازم است ادامه خواهند داد.
او گفت: همانطور که میدانید، غزه به تلی عظیم از آوار تبدیل شده است. مردم غزه در حال بازگشت به مکانهایی هستند که به زور از آنها رانده شدهاند، اما هیچ خانه، بیمارستان یا مدرسهای وجود ندارد. به سختی میتوان هیچ ساختمانی را سرپا نگه داشت.
«در این مرحله، افزایش تلاشها برای دستیابی به راهحل دو کشور مستقل مفید است.»
رئیس جمهور ترکیه تاکید کرد که سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب چندین پروژه را تدوین کردهاند و خاطرنشان کرد که برای اجرای سریع آنها به حمایت مالی قابل توجهی نیاز است.
اردوغان با تأکید بر اینکه معتقد است این حمایت ارائه خواهد شد، گفت: «در این مرحله، افزایش تلاشها برای دستیابی به راهحل 2 دولتی مستقل مفید است. ما میخواهیم تصمیمات کشورهای غربی، به ویژه بریتانیا و فرانسه، برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین را نه به عنوان تصمیمات ساده به رسمیت شناختن، بلکه به عنوان بلوکهای سازنده فرآیندی که به راه حل 2 دولتی منجر میشود، ببینیم.
او افزود: هر گام دیگری ناقص خواهد ماند و به طور کامل به اهداف خود نخواهد رسید. در این زمینه، من با امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، و کر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، دیدارهایی داشتهام. آرمان فلسطین برای اولین بار در سالهای اخیر در دستور کار جمعی بشریت قرار گرفته است. افرادی که در دورافتادهترین مناطق جهان با کاروانهای سمود و ناوگان آزادی چفیه میپوشند، نمایانگر وجدان مشترکی علیه ظلم اسرائیل هستند. فضای آرامش در غزه نباید بشریت را به سمت خودراضی بودن سوق دهد.»
اردوغان با یادآوری اینکه آنها همچنین با روسای دولتها و نمایندگان متعددی در سطوح مختلف دیدار کردند، گفت: این آتشبس با وجدان و عقل سلیم جوامع حاصل شد. یک روزنامهنگار گفت: "پیش از این توافقنامههای آتشبس زیادی بین حماس و اسرائیل وجود داشته است.
رئیس جمهور اردوغان با خواندن اعلامیه صلح شرم الشیخ برای روزنامهنگاران با تأکید بر اهمیت عمیق تاریخی و معنوی این منطقه برای جوامع مذهبی که ریشههایشان در این سرزمین در هم تنیده شده است، از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت، گفت: "احترام به این روابط مقدس و حفاظت از میراث فرهنگی مکانها همچنان اولویت اساسی تعهد ما به همزیستی مسالمتآمیز خواهند بود.
ما در عزم خود برای از بین بردن همه اشکال افراطگرایی و رادیکالیزاسیون متحد هستیم. هیچ جامعهای نمیتواند در جایی که خشونت و نژادپرستی عادی شده است، یا جایی که ایدئولوژیهای رادیکال، تار و پود زندگی غیرنظامیان را تهدید میکنند، رشد کند.
ما متعهد میشویم که به شرایطی که افراطگرایی را ممکن میسازد، رسیدگی کنیم و آموزش، فرصتهای برابر و احترام متقابل را به عنوان پایههای صلح پایدار ترویج دهیم. بدینوسیله متعهد میشویم که اختلافات آینده را از طریق تعامل و مذاکره دیپلماتیک، نه از طریق استفاده از زور یا درگیریهای طولانی، حل کنیم.
اردوغان با تأکید بر آگاهی خود مبنی بر اینکه خاورمیانه دیگر نمیتواند چرخهای از جنگهای دائمی، مذاکرات متوقف شده یا توافقات با موفقیت مذاکره شده اما تکهتکه، ناقص یا به صورت گزینشی اجرا شده را تحمل کند، گفت: «فجایعی که در دو سال گذشته شاهد آن بودهایم باید به عنوان هشداری فوری باشد که نسلهای آینده شایسته چیزی بهتر از شکستهای گذشته هستند. ما به دنبال مدارا، کرامت و فرصتهای برابر برای همه هستیم و اطمینان حاصل میکنیم که این منطقه مکانی است که در آن همه، صرف نظر از نژاد، ایمان یا قومیت، میتوانند آرزوهای خود را برای صلح، امنیت و رفاه اقتصادی دنبال کنند.»
اردوغان بر پیگیری چشمانداز جامع صلح، امنیت و رفاه مشترک در منطقه، مبتنی بر اصول احترام متقابل و سرنوشت مشترک تأکید کرد.
او در پاسخ به سوالی درباره حضور سربازان ترکیه در گروه ویژه غزه اظهار داشت که ارزیابیها در مورد ساختار گروه ویژه در حال حاضر در حال انجام است. اردوغان خاطرنشان کرد که وظایف حیاتی برای انجام در غزه وجود دارد و ادامه داد: "هم ساخت و ساز و هم احیا مهم هستند. ما در مورد این موضوع که "چه کسی میتواند چه نقشی ایفا کند، بحث کردیم. در مورد کارهای ساختمانی.امیدوارم وعدههای داده شده عملی شود.
اردوغان گفت: «امیدوارم که جنگ در غزه اکنون پایان یافته باشد. آقای ترامپ ناظر اصلی این موضوع خواهد بود. او این را در جلسات ما نیز بیان کرد. در نهایت، هنگام عزیمت، گفت: «بیایید در این روند، هر کاری که از دستمان بر میآید، انجام دهیم و از این دیپلماسی تلفنی غافل نشویم.» ما مذاکرات خود را در هر سطحی ادامه خواهیم داد. این دیپلماسی که با آقای ترامپ برقرار کردهایم بسیار مهم است. ما آن را با این حساسیت ادامه خواهیم داد و هر کاری که برای ایجاد فضای صلح لازم باشد انجام خواهیم داد. همه کشورهایی که در مصر جمع شدهاند، ضامن این فضای صلح خواهند بود.»
او تصریح کرد: تجربه غزه به وضوح به اسرائیل نشان داد که تجاوز ما را به جایی نمیرساند. به همین ترتیب، آنها دیدند که اراده حماس برای مقاومت شکسته نشده است. این نیز بسیار مهم است.
اردوغان بر اهمیت حیاتی مردم غزه که نزدیک به ۷۰ هزار شهید دادهاند اما تسلیم اشغال، نسلکشی یا وحشیگری نشدهاند، تأکید کرد و گفت: کاملاً واضح است که اسرائیل نمیتواند با اشغال همسایگان خود به هیچ نتیجهای برسد. تلاشهای دولت نتانیاهو برای مرتبط کردن واکنشهای ضد نسلکشی با یهودستیزی بینتیجه بوده است. وظیفه جامعه بینالمللی با آتشبس پایان نیافت؛ تازه شروع شد. پس در مجمع عمومی سازمان ملل چه اتفاقی افتاد؟ همه سالن را ترک کردند و نتانیاهو در آنجا سخنرانی کرد. ما باید همچنان قویتر در کنار غزه بایستیم. ما باید به مبارزه خود ادامه دهیم تا اطمینان حاصل کنیم که نسلکشی فراموش نمیشود. ما باید تلاشهای خود را برای پاسخگو کردن مسئولان تشدید کنیم. به عنوان ترکیه، ما همچنان وجدان تمام بشریت خواهیم بود.
اردوغان گفت: «تماسهای گسترده ما با سوریه در هر زمینه و در هر سطحی ادامه دارد. ما مصمم هستیم هماهنگی و همکاری نزدیک را برای محافظت از دستاوردهای سوریه و منطقه تقویت کنیم. هیچ شکی در مورد رها کردن رئیس جمهور سوریه، احمد الشرع و همکارانش وجود ندارد. ما مرتباً از نیروهای دموکراتیک سوریه میخواهیم که به مسیرهای اشتباه متوسل نشوند و از وحدت و یکپارچگی سوریه حمایت کنند. امیدواریم که آنها موضعی اتخاذ کنند که از تمامیت ارضی سوریه محافظت کند و به آنها اجازه دهد تا با هم به آیندهای مرفه دست یابند.» «ادغام سریع نیروهای دموکراتیک سوریه با سوریه همچنین تلاشهای توسعهای سوریه را تسریع خواهد کرد.»
او تأکید کرد که آنها از رویکرد دولت سوریه به آینده با درکی که شامل همه عناصر قومی و مذهبی کشور میشود، قدردانی میکنند و تأکید کرد که این به نفع سوریه و ترکیه است.
اردوغان گفت: «کسانی که سعی دارند سوریه را دوباره به درگیری بکشانند، نه برای کردها، نه برای دروزیها و نه برای علویها آرزوی خیر ندارند. همانطور که در قبلا گفتم، کسانی که به آنکارا و دمشق روی میآورند، پیروز خواهند شد، در حالی که کسانی که به دنبال حامیان دیگری هستند، شکست خواهند خورد.»