.png "عصر ایران")
۱۳ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۳ آبان ۱۴۰۴ - ۱۸:۳۴
سخنگوی دولت: موضوع رفع فیلتر در دستور کار است (فیلم) درباره ابوالهول بزرگ چه می‌دانیم؟
«ابوالهول بزرگ جیزه» یکی از شناخته‌شده‌ترین نمادهای مصر باستان است. این تندیس عظیم‌الجثه در طول تاریخ همواره مورد توجه بوده است.
«ابوالهول بزرگ»، شیری در حالت آرمیده با سر انسان را به تصویر می‌کشد که به احتمال بسیار زیاد متعلق به «فرعون خفرع» است؛ فرمانروایی که در دوران پادشاهی کهن (۲۴۷۲–۲۴۴۸ پیش از میلاد) بر مصر حکمرانی می‌کرد و دومین هرم از مجموعه سه‌گانه‌ی اهرام جیزه را ساخت.
به گزارش فرادید، خفرع پسر «خوفو» بود؛ فرمانروایی که دستور ساخت نخستین و بزرگ‌ترین هرم جیزه را صادر کرد. پسر خفرع، «منکورع»، سومین و کوچک‌ترین هرم را ساخت. به طور کلی، پادشاهی کهن به دلیل ساخت‌وسازهای عظیم و پیچیده خود شناخته می‌شود.
موقعیت و ساختار
صورت آسیب‌دیده‌ی پادشاه خفرع، حدود ۲۵۲۰ تا ۲۴۹۴ پیش از میلاد. منبع: موزه متروپولیتن (MET)، نیویورک
«جیزه» یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در مصر است و در ساحل غربی رود نیل و روبه‌روی قاهره‌ی مرکزی قرار دارد. فلات جیزه مجموعه‌ای بزرگ از بناهای آیینی از جمله اهرام، کاخ‌ها، معابد، قایق‌های خورشیدی و سازه‌های دیگر را در خود جای داده؛ بناهایی که برای «حفظ ابدی و آماده‌سازی فرعون‌ها برای خدایی در زندگی پس از مرگ» ساخته شده‌اند.
«اهرام جیزه» و «ابوالهول بزرگ» حدود ۲۶۰۰ تا ۲۵۰۰ پیش از میلاد، در دوران دودمان چهارم ساخته شدند و نماد مصر اولیه به شمار می‌رفتند. این مجموعه بازتاب تمایل فرمانروایانی چون خفرع برای ایجاد نمودهای فیزیکی از قدرت خود و تدارک برای زندگی پس از مرگ است.
این سازه‌ها توسط نیروی کار ماهری ساخته شدند که در شهری موقت به وسعت حدود ۱۷ جریب نزدیک فلات زندگی می‌کردند. هِرُدوت به اشتباه ادعا کرده بود این کارگران برده بوده‌اند؛ باوری که همچنان تا روزگار ما هم تکرار می‌شود. با این حال، پژوهشگران معتقدند حدود ۴۰۰۰ کارگر اصلی (شامل سنگ‌تراشان، باربران و بناها) و حدود ۲۰٬۰۰۰ کارگر کمکی – (از جمله سازندگان رمپ و ابزارسازان) در ساخت هرم بزرگ مشارکت داشته‌اند. گمان می‌رود تعداد مشابهی هم در ساخت ابوالهول نقش داشته‌اند.
باستان‌شناسان بقایای نانوایی‌ها و مقادیر زیادی استخوان حیوانات را کشف کرده‌اند که نشان می‌دهد کارگران با گندم، جو و انواع گوشت و ماهی تغذیه می‌شدند. همچنین، مقابر کارگران کشف شده و از آنجا که بسیاری از آن‌ها دست‌نخورده باقی مانده، دانشمندان با بررسی اسکلت‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که کمابیش نیمی از افراد زن و ۲۳ درصد کودک یا نوزاد بوده‌اند؛ امری که نشان می‌دهد کارگران به همراه خانواده‌های خود نزدیک محل پروژه زندگی می‌کردند. این یافته‌ها همچنین بیانگر سطح بالای سازمان‌دهی سیاسی و مدیریتی در ساخت این بناهای عظیم است.
فرعون خفرع
شواهد باستان‌شناسی «ابوالهول بزرگ» را با «خفرع» مرتبط می‌دانند. سال ۱۸۵۳، باستان‌شناس فرانسوی، اوگوست ماریِ‌یِت (از پیشگامان مصرشناسی) مجسمه‌ای هم‌قد انسان از خفرع را در خرابه‌های ساختمانی همجوار ابوالهول کشف کرد. ماری‌یِت همچنین خیابان ابوالهول‌ها و سراپیوم در سقاره را به همراه موزه‌ی مصر در قاهره کشف کرد.
سال ۱۹۲۵، ساختمانی مقابل ابوالهول (معبد ابوالهول امروزی) کشف شد که قدمتش به دوران پادشاهی کهن بازمی‌گردد. زاهی حواس بر این باور است که شواهد انکارناپذیرند؛ مجسمه‌ی یافته‌شده از خفرع بخشی جدایی‌ناپذیر از مجموعه هرم او را تشکیل می‌دهد.
در دوران پادشاهی کهن، ابوالهول به نماد نیروی الهی تبدیل شد و فرعون‌ها بدون تردید از این موجود اسطوره‌ای برای نمایش مشروعیت قدرت و سلطه‌ی خود بهره می‌بردند.
ویژگی‌های ابوالهول
«ابوالهول بزرگ» یکی از نخستین نمونه‌های شناخته‌شده از این موجود اسطوره‌ای است. استفاده از تصویر ابوالهول به عنوان نماد سلطنت در طول زمان ادامه یافت و حتی به سرزمین شام، بین‌النهرین، آسیا و یونان هم راه یافت. در تراژدی مشهور یونانی «ادیپ شهریار» ابوالهول نقشی اساسی دارد، چرا که ادیپ پس از حل معمای ابوالهول، گرفتار سرنوشت شوم خود می‌شود.
ابوالهول خفرع از یک بلوک سنگ‌آهکی یکپارچه تراشیده شده و حدود ۷۳ متر طول و حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد؛ کمابیش هم‌ارتفاعِ کاخ سفید آمریکا. در مصر باستان، ابوالهول را نگهبانی روحانی (اغلب با سر مرد و سرآذین فرعونی) می‌دانستند و آن را در مجموعه‌های تدفینی و معابد قرار می‌دادند.
برخی پژوهشگران باور دارند ابوالهول و اهرام جیزه از دید نجومی اهمیت داشته‌اند و هدف آن‌ها «زنده‌کردن دوباره‌ی روح فرعون از طریق نیروی خورشید و دیگر خدایان» بوده است. معبد کوچک میان پنجه‌های ابوالهول دارای سنگ‌نوشته‌هایی در ستایش رع (خدای خورشید) بوده و چهره‌ی ابوالهول رو به طلوع خورشید در شرق است و این دلیلی بر اهمیت نجوم در معماری آنست. «رع» یکی از مقدس‌ترین خدایان مصر و نماد نیروی بی‌کران خورشید و بخشنده‌ی زندگی به جهان بود، از این رو بسیاری از فرعون‌ها او را می‌پرستیدند و بناهایی در بزرگداشت او می‌ساختند.
تندیس آمون-رع، مربوط به دودمان بیست‌وششم مصر
پژوهشگران معتقدند این مجسمه در آغاز با رنگ‌های درخشان نقاشی شده بود. در دوره‌ی روم، جیزه مقصدی محبوب برای گردشگران و جهان‌گردان شد و گفته می‌شود «پلینیِ بزرگ» در قرن نخست میلادی از ابوالهول دیدار کرده و گزارش داده که چهره‌ی آن رنگ سرخ تندی داشته است. روشنایی رنگ‌های مجسمه و سفید براق اهرام شاید موجب ایجاد شگفتی و حیرت در مقابل پس‌زمینه‌ی بیابانی کم‌رنگ پیرامون آن‌ها می‌شد.
بازدیدهای تاریخی از ابوالهول
سرِ تحوتموس چهارم با تاج آبی، مربوط به دودمان هجدهم
در دودمان هجدهم، تحوتموس چهارم از ابوالهول دیدن کرد و در سایه‌ی آن به خواب رفت. در خواب، ابوالهول که زیر شن‌ها مدفون شده بود از او خواست که شن‌ها را کنار بزند تا در عوض پادشاهی مصر علیا و سفلی را به دست آورد. سال ۱۸۱۸، باستان‌شناسان سنگ‌نوشته‌ای گرانیتی میان پنجه‌های ابوالهول یافتند که امروزه به «سنگ‌نوشته‌ی رؤیا» مشهور است و داستان تحوتموس چهارم و تلاش او برای مشروعیت‌بخشی به حکومت خود از راه ارتباط الهی را بازگو می‌کند.
می‌گویند ناپلئون هم طی لشکرکشی‌هایش به مصر از ابوالهول دیدار کرد؛ برخی معتقدند نیروهای او به‌شکل تصادفی با شلیک توپ، بینی ابوالهول را جدا کردند، اما منابع دیگر می‌گویند این آسیب بسیار پیش‌تر رخ داده بود.
ابوالهول تا اوایل قرن نوزدهم زیر شن‌ها مدفون بود تااینکه ماجراجویی به نام «جووانی باتیستا کاویلیا» با گروهی بزرگ، آن را کاوش کرد. با این حال، تا دهه‌ی ۱۹۳۰ بود که باستان‌شناسان توانستند به‌شکل کامل آن را از زیر شن‌ها بیرون بیاورند.
تهدیدها
امروزه، ابوالهول بزرگ با تهدیدهای طبیعی و انسانی مواجه است. سال ۲۰۰۷ مشخص شد سطح آب زیرزمینی زیر آن به‌دلیل ورود فاضلاب به کانال نزدیک، در حال افزایش است و این امر موجب فرسایش سنگ آهک می‌شود. حمل‌ونقل، لرزش ناشی از معادن و فرسایش ناشی از باد و باران و همچنین آلودگی ناشی از صنعتی‌سازی و ساخت کارخانه‌ها از جمله تهدیدات دیگر هستند.
به همین دلیل، این بنا طی چند دهه‌ی اخیر موضوع تلاش‌های متعدد مرمت (چه موفق و چه ناموفق) بوده است. برای نمونه، در دهه‌ی ۱۹۸۰ بخش پایینی مجسمه با بلوک‌های سنگ‌آهک پوشانده شد که نه‌تنها از آن محافظت نکرد، بلکه به شکل آن آسیب رساند. در فوریه‌ی ۱۹۸۸، قطعه‌ای سنگ به وزن حدود ۷۰۰ پوند از شانه‌ی راست مجسمه جدا شد که نشان‌دهنده‌ی حساسیت شدید و وخامت وضعیت آنست.
لینک کوتاه: کپی لینک
۷ درخت میوه که میتوانید در فصل پاییز بکارید جانوران حیرتانگیزی که در اعماق آبهای نزدیک به قطب جنوب کشف شده‌اند درباره ابوالهول بزرگ چه می‌دانیم؟ حالا میتوانید شیشه مایع آیفون را مات کنید! طرز تهیه خورشت پسته ، لوکس ترین غذا راهنمای کاشت گوجه گلابی زرد در گلدان طرز تهیه کیک قهوه با کرم کره ای کاپوچینو طرز تهیه ترشی بادمجان مخلوط چطور مرغ کامل را برش بزنیم؟ نکات و فوتوفن تکه کردن تمیز و آسان کالری چیزکیک چقدر است؟ چرا اپل هنوز جک هدفون را از مکبوکهای خود حذف نکرده است؟ ارزانترین مدل آیفون ۱۷ با قیمت باورنکردنی وارد ایران شد از ساعت ۱۱ تا ۱۸ روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸ در سفارت امریکا چه گذشت؟ (+عکس) پرقدرت ترین گوشی های حال حاضر دنیا از این پردازنده استفاده می کنند پنج خانه برتر جهان در اکتبر سال ۲۰۲۵ به انتخاب مجله معتبر معماری
اخبار و تحلیل های ترکیه